مفهوم شناسی حفظ قرآن و تاثیر آن بر سبک زندگی

حفظ قرآن کریم که یکی از روش های انس با قرآن است، زمینه ساز سبک زندگی بر اساس آموزه های قرآن و به تبع آن تضمین کننده سلامت شخص و جامعه خواهد بود. اما باید توجه داشت که بر اساس آیات و روایات، حفظ قرآن دارای مراتبی است که تاثیر هر یک از مراتب آن در دست یابی به سبک زندگی اسلامی متفاوت است. هدف تحقیق آن است که ضمن بیان مراتب حفظ قرآن، تاثیر هر یک از آن مراتب بر سبک زندگی بر اساس آموزه های قرآن بیان شود. روش تحقیق، روش کتابخانه ای بوده و با استفاده از رویکرد تحلیل محتوایی با بررسی آیات قرآن و استفاده از تفاسیر معتبر چون تفسیر المیزان و تفسیر مجمع البیان و همچنین روایات مرتبط در کتب روایی معتبر انجام گردیده است. یافته های تحقیق آن است که حفظ قرآن که در آیات و روایات مورد توجه و تاکید است دارای مراتبی شامل حفظ الفاظ قرآن یا از برکردن آن، حفظ یا ذکر مفاهیم قرآن یا فهم آن، حفظ حدود قرآن یا عمل به دستورات آن، و حفظ قلبی قرآن یا دریافت حقایق آن است. هر مرتبه می تواند مقدمه ای برای مرتبه بالاتر باشد. از سوی دیگر سبک زندگی به علایق، نظرات، رفتارها و جهت گیری رفتاری یک فرد، گروه یا فرهنگ اطلاق می شود. تاثیر هر مرتبه از حفظ قرآن بر سبک زندگی متفاوت و منطبق با آن مرتبه خواهد بود. نتیجه تحقیق آن است که حفظ الفاظ قرآن با همه اهمیتی که دارد تامین کننده همه مزایای ذکر شده برای حفظ قرآن در آیات و روایات نیست. و تنها بعضی از مولفه های رفتاری فرد را تغییر می دهد. در مرتبه ای بالاتر حفظ مفاهیم قرآن علاوه بر آنچه ذکر شد، در حیطه دانشی فرد تاثیر گزار است و زمینه دستیابی به تغییر رفتار و انطباق آن را بر سبک زندگی بر اساس آموزه های قرآن فراهم می آورد. حفظ حدود قرآن که همان عمل به دستورات قرآن است، انطباق رفتار انسان بر آموزه های قرآنی و در واقع تبلور عینی سبک زندگی قرآنی است. حفظ قلبی قرآن به عنوان بالاترین مرتبه حفظ قرآن، باعث می شود علاوه بر تطبیق علایق، نظرات و گرایشهای انسان با مبانی قرآنی اعمال و رفتار وی نیز بر این اساس شکل گرفته و سعادت دنیا و عقبی نصیب او گردد.