تحلیل پرده های سوزن دوزی خراسان در دوره معاصر از منظر انسان شناسی هنر (بررسی موردی در شهرستان های کاشمر و تربت حیدریه)

سوزن دوزی در شهرستان های کاشمر و تربت حیدریه نشات گرفته، از ذوق و سلیقه مردمان این دیار و برخاسته از باورها و اعتقادات زنان هنرمند این خطه است که دارای فرم ها و نقوش منحصربه فرد هستند. اگرچه این آثار، در نگاه اول ساده و ابتدایی به نظر می رسند، اما ازلحاظ بصری دارای ساختاری منسجم بوده و علاوه بر آن دارای معانی و مفاهیمی هستند. مقاله به مطالعه آثار سوزن دوزی از منظر انسان شناسی هنر با سه رویکرد زیبایی شناسی، کارکرد شناسی و معناشناسی در این منطقه غنی از ارزش های فرهنگی پرداخته است.
بررسی هدفمند هشت روستا در شهرستان های کاشمر و تربت حیدریه نشان می دهد که این آثار در سه قالب نقوش انسانی، گیاهی، پرندگان و حیوانات قابل تقسیم بندی است. این آثار، تجلی محیطی شاداب و زیبا را در بعد زیباشناختی، احترام به طبیعت و نگاهداشت آن، آرزوی باغ های با طراوت در فضای خشک کویری این خطه و مفاهیم اعتقادی و باورهای مردمی در تجلی حیواناتی مثل بز کوهی و یا تجلی برکت و حاصلخیزی در بعد معناشناسی دارد.
در بعد کارکرد باید به بهره گیری از این آثار در قالب های مختلف کاربردی در محیط زندگی ساده ایشان مثل جانماز، بقچه و... اشاره داشت. آنچه شایسته ذکر است روند مسیر خط زندگی و امید خانواده در این خطه است که زن روستایی را به تولید این آثار هرچند پریمیتیو اما معناگرا ترغیب نموده است.