واکاوی اثر گرمایش جهانی بر منطقه کم فشار سودان دریای سرخ و ارتباط آن با بارش های جنوب غرب ایران

در این پژوهش از سه پایگاه داده به ترتیب سازمان هواشناسی ایران (در دوره 2010 -1961)، داده های بازکاوی شده سازمان مطالعات محیطی ایالات متحده (در دوره 2010 -1948) و مرکز داده های مدل های GCM و RCM کشور کانادا با دوره آماری (2040-1960) استفاده شد. همچنین روش های همبستگی اسپیرمن، آزمون روندیابی R همبستگی و من کندال و 13 مدل - سناریوی جفت شده توصیه شده IPCC به منظور مطالعه اثر تغییرات فشار منطقه سودان و دریای سرخ بر ناهنجاری های بارشی منطقه جنوب غرب ایران و در ارتباط با گرمایش جهانی به کار رفت. نتایج این پژوهش نشان می دهد رابطه وارون و معناداری بین فشار منطقه دریای سرخ و سودان با بارش ایستگاه های جنوب غرب ایران به ترتیب در سطح آماری 99 و 95درصد اطمینان وجود دارد؛ بدین ترتیب ناهنجاری بارش ماهیانه در ایستگاه های منتخب در جنوب غرب ایران، رابطه معنا داری با تغییرات فشار هوا در منطقه سودان و دریای سرخ دارد. مطالعه سه تراز فشار دریا، 925 و 850 هکتوپاسکال نشان می دهد ترازهای بالاتر همبستگی بیشتری با ماه های دارای ناهنجاری بارش دارند؛ همچنین روندیابی دوره 65ساله (مشاهداتی) و 30ساله (پیش بینی) فشار در منطقه سودان و دریای سرخ (زبانه سودان) حاکی است فشار در تراز دریا و ارتفاع ژئوپتانسیلی ترازهای 925 و 850 هکتوپاسکال، روند افزایشی معنا داری دارد و در دهه های آتی براساس خروجی بیشتر مدل ها بالاتر از نرمال اقلیمی (1990-1960) قرار خواهد داشت که نتایج رگرسیون خطی و آزمون من کندال نیز آن را تایید می کند. براساس یافته های پژوهش ترازهای بالاتر و به ویژه در منطقه مرکزی سلول سودانی، تغییرات شدیدتری را نسبت به زبانه کم فشار بر روی دریای سرخ در ماه های نوامبر تا دسامبر دارد. تغییرات فشار در ترازهای بالاتر نسبت به ترازهای زیرین بیشتر بوده است؛ از این رو استنباط می شود تغییرات فشار در منطقه سودانی فقط منشا زمینی و گرمایی ندارد و آثار عوامل دینامیکی فشار در این رابطه موثرتر بوده است. براساس نتایج به دست آمده تغییرات فشار و ارتفاع جو و تداوم آن درنتیجه پدیده گرمایش جهانی در منطقه سودان و دریای سرخ موجب افزایش خشکسالی و کاهش بارش در جنوب غرب ایران می شود.