پهنه بندی اقلیمی کشت زعفران (.Crocus sativus L) با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی و تحلیل شبکه ای (مطالعه موردی: شهرستان سمنان)

زعفران Crocus sativus L. به عنوان گرانبهاترین محصول کشاورزی و دارویی جهان از جمله گیاهانی است که با توجه به مقاومت در برابر خشکی نقش قابل توجهی در زمینه صادرات غیر نفتی ایران دارد. از طرفی شرایط اقلیمی از مهمترین متغیر های محیطی تاثیر گذار در تولید محصولات کشاورزی می باشد. همچنین اساس توسعه کشاورزی آگاهی دقیق از ویژگی های محیطی در هر منطقه می باشد. در نتیجه شناسایی مناطق مستعد جهت کشت، زمینه را برای برنامه ریزی های لازم جهت گسترش کشت این محصول فراهم می کند. در این تحقیق سعی شده است که با ارزیابی شرایط اقلیمی مناطق مستعد کشت زعفران در شهرستان سمنان پهنه بندی شوند. بدین منظور چهار ایستگاه هواشناسی استان در یک دوره آماری ده ساله (2014-2004) انتخاب و به کمک نرم افزار 9.3 Arc GIS مدل سازی و تحلیل اطلاعات صورت گرفت. با توجه به شرایط اقلیمی مناسب هر مرحله از رشد زعفران، لایه های اطلاعاتی کلاس بندی و وزن دهی شدند. به منظور تلفیق لایه های اطلاعاتی از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و روش تحلیل شبکه ای (ANP) استفاده گردید. در نهایت نقشه پتانسیل اقلیمی کشت زعفران در شهرستان سمنان تهیه گردید. مقایسه ای که از دو روش به عمل آمد نشان داد که در روش AHP مساحت منطقه خوب 5/59 درصد، منطقه متوسط 5/34 درصد و منطقه ضعیف 6 درصد از سطح شهرستان را شامل می شود. اما در روش ANP مساحت منطقه خوب 32 درصد، منطقه متوسط 48 درصد و منطقه ضعیف 20 درصد از سطح شهرستان را در بر می گیرد.