مقایسه اثر بخشی مدیریت شناختی-رفتاری مبتنی بر ذهن آگاهی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر بهزیستی روانشناختی در بیماران مولتیپل اسکلروزیس

مولتیپل اسکلروزیس یکی از مهم ترین بیماری های ناتوان کننده نورولوژیک در بالغین به خصوص جوانان است که بخش میلین سیستم اعصاب مرکزی در آن تخریب می شوند. پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثر بخشی مدیریت شناختی-رفتاری مبتنی بر ذهن آگاهی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر بهزیستی روانشناختی در بیماران مولتیپل اسکلروزیس انجام گرفت. روش پژوهش نیمه تجربی و طرح پژوهش سه گروهی با پیش‏‏آزمون، پس‏‏آزمون و پیگیری بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه زنان مبتلا به ام اس در شهر ساری در سال 1395 و گروه نمونه پژوهش شامل 45 نفر بودند که به صورت تصادفی در سه گروه 15 نفری گمارده شدند. در فرایند اجرای پژوهش گروه کنترل هیچ گونه مداخله ای را دریافت نکردند در حالی که دو گروه دیگر به عنوان گروه آزمایش در نظر گرفته شدند، که در یکی از آنها درمان مدیریت شناختی-رفتاری استرس مبتنی بر ذهن اگاهی و در یکی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، هر کدام به مدت 8 جلسه اجرا شد. برای سنجش بهزیستی روانشناختی از پرسشنامه های بهزیستی روانشناختی ریف و کیز (1995) استفاده شد. داده های حاصل از اجرای پژوهش از طریق تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و با استفاده از نرم افزار 24-SPSS تحلیل گردید. نتایج نشان داد که هر دو شیوه درمانی مدیریت شناختی- رفتاری مبتنی بر ذهن آگاهی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد منجر به افزایش نمره کل بهزیستی روانشناختی و هر شش مولفه آن شده است(001/0>p). همچنین نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی جهت مقایسه زوجی گروه ها نشان داد که درمان مدیریت شناختی- رفتاری استرس مبتنی بر ذهن اگاهی نسبت به درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر نمره کل بهزیستی روانشناختی و مولفه-های خودمختاری، تسلط بر محیط، زندگی هدفمند و رشد شخصی در دو مرحله پس آزمون و پیگیری تاثیر بیشتری داشته است(001/0>p). نتایج بر اثربخشی درمان شناختی رفتاری مبتنی بر ذهن آگاهی  بر بهزیستی روانشناختی و مولفه های آن در زنان مبتلا به ام اس تاکید دارد. بر این اساس می توان از درمان شناخی رفتاری مبتنی بر ذهن آگاهی به عنوان یک درمان کارآمد جهت بهبود بهزیستی روان شناختی زنان مبتلا به ام اس استفاده کرد.