عوامل فرهنگی موثر بر دگرگونی نقشمایه های انسانی در پارچه های دوره های صفوی و اول قاجار

پیکرنگاری روی پارچه‏ها از دوران گذشته تا اوایل صفوی در ایران به انحاء گوناگون رواج داشت و در زمان شاه عباس به اوج ‏رسید و در مکتب اول قاجار به شیوه صفویان ادامه یافت. نقش انسانی به صورت کالبدی رسمی یا غیررسمی روی پارچه نقش بسته و تاثیرات نقوش روی پارچه و سایر هنرها در شیوه اجرا و مضمون مشهود است. تغییرات نقش‏پردازی در نوع چهره‏پردازی به صورت آرمانی و غیرآرمانی و در شکل اندامی پیکره‏های منقوش بر پارچه‏ها با شیوه ترسیم شکل کلی اندام بنا بر زیباشناسی زمانه و نوع لباس رایج عصر و ترکیب فیگور بسته به قراردادها مشاهده می‏شود. نتایج گواه آن است که عوامل فرهنگی موثر شامل عوامل داخلی (دین و تاثیر نگارگری و ادبیات) و عوامل خارجی (حضور سیاحان، تاثیرات فلسفه غربی، تاثیر هنرمندان دیگر کشورها و حمایت‏های درباری) است. روش تحقیق، توصیفی تحلیلی است و بنابر اسناد معتبر تاریخی به ارزیابی و تطبیق داده‏ها پرداخته شده است. روش گردآوری اطلاعات، اسنادی (مکتوب و تصویری در موزه‏ها) است.