تاثیر روش های آبیاری و محلول پاشی عناصر غذایی بر عملکرد و اجزای عملکرد برنج رقم کشوری

اعمال مدیریت صحیح آب در کشاورزی و کشت برنج تا حدود زیادی می تواند محدودیت ها و مشکلات ناشی از کمبود منابع آب را تعدیل بخشد. آبیاری نقش زیادی در عملکرد شلتوک و اجزای عملکرد برنج داشته و هر گونه تنش آبی، منجر به کاهش درصد پر شدن دانه و در نهایت کاهش عملکرد دانه خواهد شد. با توجه به خشکسالی های اخیر، کمبود منابع آب در سطح کشور، ناکافی بودن آب در مراحل مختلف رشد برنج و در نهایت کاهش عملکرد برنج، ضروری است تا با برنامه ریزی مناسب، اعمال مدیریت صحیح آبیاری از منابع موجود و محلول پاشی عناصر غذایی، حداکثر استفاده را نموده تا بتوان عملکرد مطلوب را حفظ نمود. این آزمایش به منظور ارزیابی روش های مختلف آبیاری و محلول پاشی عناصر غذایی در عملکرد شلتوک و اجزای عملکرد برنج (Oryza sativa L.) در موسسه تحقیقات برنج (مازندران- آمل ) در سال 1396 اجرا شد. این تحقیق به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار روی رقم کشوری برنج اجرا شد. تیمارها شامل روش های مختلف آبیاری در سه سطح (غرقابی، تر و خشک کردن و اشباع) به عنوان عامل اصلی و محلول پاشی با عناصر غذایی هر یک به نسبت پنج در هزار در شش سطح (آب معمولی، نیتروژن، نیتروژن + پتاسیم، نیتروژن + پتاسیم + روی، نیتروژن + پتاسیم + روی + بور و نیتروژن + پتاسیم + روی + بور + مولیبدن) به عنوان عامل فرعی بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که عامل آبیاری روی عملکرد شلتوک و عملکرد بیولوژیک در سطح یک درصد معنی دار بود. عامل محلولپاشی روی هیچ یک از صفات معنی دار نگردید. همچنین اثر متقابل آبیاری و کود بر عملکرد شلتوک در سطح پنج درصد و بر عملکرد بیولوژیک در سطح یک درصد معنی دار شد. و در دیگر صفات معنی دار نگردید. اثر متقابل دو تیمار آبیاری و کود نشان داد که بیشترین عملکرد شلتوک با میانگین 7284 کیلوگرم در هکتار و کمترین آن با میانگین 4690 کیلوگرم در هکتار به ترتیب مربوط به آبیاری غرقابی در شرایط محلول پاشی نیتروژن+ پتاسیم و تیمار آبیاری تر و خشک کردن در شرایط محلول پاشی با آب معمولی بود. به طور کلی، یافته های این آزمایش نشان داد که عملکرد شلتوک در آبیاری اشباع 15/1 درصد افزایش و در آبیاری AWD، 85/11 درصد کاهش نسبت به آبیاری غرقابی یا سنتی داشته است. همچنین در مصرف آب در آبیاری AWD و اشباع نسبت به آبیاری غرقابی به ترتیب 4/26 و 9/9 درصد صرفه جویی شد. بیشترین عملکرد شلتوک هم در محلول پاشی کود ترکیبی N+K در آبیاری اشباع بدست آمد. با توجه به نتایج حاصله از این تحقیق، می توان یکی از روش های آبیاری تر و خشک کردن و اشباع را به ترتیب اولویت در روش آبیاری برنج در شرایط مشابه با این پژوهش به کار گرفت و از مزایای آن بهره جست.