بررسی ترکیب اسانس و فعالیت آنتی اکسیدانی Achillea eriophora به عنوان یک گیاه دارویی

بومادران ( از خانواده Asteraceae) یک گیاه دارویی است که گونه های مختلف آن استفاده های متعددی در طب سنتی در سراسر جهان دارند. گونه های بومادران برای درمان در شرایطی همچون تب، اختلالات شایع گوارشی، درمان تدریجی زخمها و التهاب پوست مورد استفاده قرارمی گیرد. هدف در این مطالعه بررسی ترکیب اسانس و فعالیت آنتی اکسیدانی در بخشهای هوایی Achillea eriophora جمع آوری شده از شهر خاش در استان سیستان و بلوچستان است. ترکیب شیمیایی اسانس جمع آوری شده با روش تقطیر آبی توسط دستگاه کلونجر با استفاده از GC/MS مورد آنالیز قرار گرفت. در اسانس Achillea eriophora سی و سه ترکیب شناسایی شدند که Camphor (55/21%(، Artemesia ketone (84/13%)، Alpha-Thujone (85/11%)،Borneole (94/8%)، Yomogi alcohol(74/7%)، 1,8-cineole (19/5%)، Terpinene-4-ol(23/4%) و Myrtenol (10/3%) مهمترین ترکیبات تشکیل دهنده بودند. به علاوه فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره به دست آمده با اتیل استات و اتانول با استفاده از معرف DPPH و بر اساس خاصیت مهار رادیکالهای آزاد مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که IC50 برای عصاره استخراج شده با اتیل استات و عصاره اتانولی بخشهای هوایی و نیز BHT به عنوان استاندارد به ترتیب 20/245، 25/89 و 5845 پی پی ام بود. در نهایت باید خاطر نشان شد که فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره اتیل استات ضعیف تر از عصاره اتانولی بوده و هر دو عصاره در مقایسه با BHT به عنوان آنتی اکسیدان مصنوعی ضعیف تر عمل کردند. برخی از ترکیبات مانند 1,8-cineole و Terpinene-4-ol می توانند مسئول فعالیت آنتی اکسیدانی و ضدمیکروبی باشند در حالیکه Camphor و Borneole به عنوان آنتی اکسیدانهای قوی مورد تایید قرار نگرفته اند. نتایج این تحقیق نشان داد که Achillea eriophoraکشت داده شده در سیستان و بلوچستان می تواند به عنوان منبعی از آنتی اکسیدانهای طبیعی در نظر گرفته شود و در محصولات دارویی و غذایی برای ارتقای سلامتی انسان و جلوگیری از بیماری ها استفاده شود.