مکانیسم سیستم دفاع آنتی اکسیدانی غیر آنزیمی در اندام های مختلف Catharanthus roseus برای محافظت از غشای سلولی

وقتی سطح رادیکال های آزاد افزایش می یابد و سیستم های آنزیمی و ملکول های کوچک آنتی اکسیدانی قادر به محافظت از موجود زنده نباشد، دریافت آنتی اکسیدان از منابع خارجی لازم به نظر می رسد. این مطالعه با هدف بررسی توان آنتی اکسیدانی قسمت های مختلف کاتارانتوس روزئوس انجام شد. پتانسیل آنتی اکسیدانی عصاره های اتانولی ریشه ها، ساقه ها، برگ ها، گل ها، غلاف دانه ها و دانه های گیاه کاتارانتوس روزئوس بر اساس مهار رادیکال آزاد 1، 1-دی فنیل-2-پیکریل هیدرازیل (DPPH)، مهار پراکسیداسیون لیپیدی بوسیله روش فریک تیوسیانات (FTC) و مهار مالون دی آلدئید با روش تیوباربیوتریک اسید (TBA) در مقابل استانداردهای بوتیلیت هیدروکسی تولوئن (BHT)، بوتیلیت هیدروکسی آنیسول (BHA) و آسکوربیک اسید مورد بررسی قرار گرفت.  محتوای فنلی در ریشه (58/2±61/61 میکروگرم معادل گالیک اسید در هر میلی گرم وزن خشک عصاره) طبق روش فولین-سیوکالتیو بیشتر از سایر اندامها بود. در مهار نیمی از رادیکال های آزاد DPPH عصاره ریشه، بذر و برگ به ترتیب با 02/2±9/238 ، 42/1±78/253 و 56/2±95/277 میکرو گرم در میلی لیتر بهترین عملکرد را داشتند. در مهار پراکسیداسیون لینولئیک اسید، عصاره ریشه بهترین قدرت مهاری را بعد از آسکوربیک اسید و BHT داشت و عصاره های برگ و دانه عملکردی مشابه با BHA داشتند. در مهار مالون دی آلدئید عصاره ریشه و دانه به ترتیب با 54/0±68/78 و 66/0±44/77 درصد نسیت به سایر عصاره ها بهترین عملکرد را داشتند. ضریب تشخیص پیرسون بین محتوای فنلی و ظرفیت آنتی اکسیدانی عصاره ها مطابق روش های DPPH، FTC و TBAبالا و معادل 838/0-، 895/0 و 740/0 بود. نتایج این تحقیق می تواند نوید بخش استفاده از توان آنتی اکسیدانی اندام این گیاه بویژه در مهار رادیکال های آزاد و پراکسیداسیون لیپیدی باشد.