تجلی تعهد اجتماعی و اندیشه های وطنی در شعر شاعران متعهد ابوالقاسم شابی و اقبال لاهوری

آثار شکل گرفته بر مبنای تعهد اجتماعی به مجموعه آثاری گفته می شود که از زشتی ها و بیدادهای ظالمان و سلطه گران در حوزه های گوناگون سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، و اجتماعی پرده برداشته و درصدد برمی آید تا این مفاهیم را با زبانی هنرمندانه به مخاطبان خود انتقال دهد. در این راستا مطالعه و بررسی جلوه های تعهد اجتماعی و اندیشه های وطنی در آثار هنرمندان متعهد، از جانب پژوهشگران ادبی و اجتماعی کاری ارزنده و جالب توجه است. نگارنده در این مجال قصد دارد تا با بررسی تعهد اجتماعی و اندیشه های وطنی در شعر شاعران متعهد قرن بیستم (اقبال لاهوری و ابوالقاسم شابی) به معرفی وجوه اشتراک و افتراق اندیشه این دو در حوزه ادب مقاومت بپردازد. در این پژوهش آرای اقبال لاهوری شاعر، ادیب، متفکر پاکستانی، و آخرین شاعر مطرح پارسی گوی شبه قاره هندوستان با اندیشه های ابوالقاسم شابی، شاعر جوان تونسی، سنجیده خواهد شد. گفتنی است که افکار ضد استعماری در اشعار سیاسی این دو شاعر جایگاهی ویژه دارد. منتها اقبال با تکیه بر فلسفه خودی سعی در بیدارساختن ملت مسلمان داشته اما شابی اساس اندیشه های انقلابی خود را در برابر قدرت های استعماری بر پایه تقویت اراده مردم جهان استوار ساخته است.