تحلیل آثار طرح های بهسازی و نوسازی بافت فرسوده شهری در محله گرایی (مورد مطالعه: منطقه 10تهران)

محله در شهرهای ایرانی از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و یکی از عناصری است که در شکل دهی به هویت های جمعی نقشی اساسی ایفا می کند.هرچند کالبد،شهر را شکل می دهد، اما در ورای آن با تکرار نقش آفرینی در زندگی روزمره ساکنان و نقش آفرینی در حافظه جمعی بلندمدت آنان، به عناصری هویت بخش تبدیل می شوند که تغییر و تحول در این ساختارها می تواند تغییراتی اساسی را در بنیان های هویتی یک شهر ایجاد نماید. هرچند امروزه محله دیگر به اهمیت و اعتبار گذشته نیست، اما با توجه به هسته های تاریخی باقیمانده از محلات قدیمی، همچنان در برخی از مناطق به هویت بخشی خود ادامه می دهد. طرح های توسعه شهری مانند طرح های بهسازی و نوسازی بافت ها و محلات فرسوده ازجمله مهم ترین طرح ها و ابزارهایی هستند که می توانند تاثیر مثبت یا منفی بر ساختارهای محله و محله گرایی بگذارند. هدف از این پژوهش، بررسی میزان تاثیر اجرای طرح های بهسازی و نوسازی بافت فرسوده شهری در محله گرایی، در منطقه 10 شهرداری تهران است. پژوهش حاضر بر اساس هدف کاربردی و بر اساس روش انجام توصیفی - تحلیلی بوده است. روش گردآوری داده ها اسنادی و میدانی (در قالب پرسشنامه، مصاحبه) بوده است. برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی(فراوانی، میانگین و...) و آمار استنباطی(همبستگی، رگرسیون چند متغیره) با استفاده از نرم افزار spss و همچنین روش تحلیل محتوا استفاده شده است. بدین منظور از شاخص های ساختاری – کالبدی، امنیتی، اقتصادی، بهداشتی بر محله گرایی استفاده شده است. نتایج به دست آمده در این پژوهش نشان می دهند، علی رغم اینکه اجرای طرح های بهسازی و نوسازی بافت فرسوده شهری ازلحاظ ساختاری و کالبدی نتایج چشم گیری در منطقه موردمطالعه داشته اند؛ اما ازلحاظ تاثیرگذاری این طرح ها بر احساس تعلق مردم به منطقه و هویت محلی ضعیف عمل نموده و گاها باعث عدم اعتماد و حس تعلق مردم به محل زندگی و محیط پیرامون خود شده اند و باعث گردیده که موفقیت این طرح ها ازلحاظ اجتماعی آنچنان چشم گیر و موفق به نظر نمی رسند. به طورکلی ارزیابی طرح هاوپروژه های بافت فرسوده شهری منتج از مطالعاتی از راهبردهاوسیاستهای آن پیروی نکرده وموفق به تقویت بنیان های محله گرایی نشده اند و حتی می توان گفت اجرای این طرح ها باعث تضعیف ابعاد محله گرایی و جایگاه محله در نظام اجتماعی شده است.