بررسی انتقادی رابطه دین، اخلاق و سیاست در پارادایم «سکولاریزم فلسفی» عادل ضاهر

این نوشتار، در صدد بررسی انتقادی رابطه دین با اخلاق و سیاست در پارادایم «سکولاریسم فلسفی» عادل ضاهر، فیلسوف و روشنفکر معاصر عرب است. سکولاریزم فلسفی ضاهر، نظریه ی فلسفی فراتاریخی و فرادینی در موضوع جدایی دین از سیاست و اخلاق و عدم دخالت دین در امور دنیوی و حیات اجتماعی است. ضاهر، معرفت معیاری/عملی را مقدم بر معرفت دینی پنداشته است و مبنای این امر را استقلال عقل آدمی می داند. اولویت و سبقت عقل بر نقل (عقل گرایی)، خودمختاری، تقدم اخلاق بر دین و به تبع آن معرفت اخلاقی بر معرفت دینی، اولویت معرفت شناسی بر معرفت دینی در حیات اجتماعی و سیاسی، از جمله مبانی و شالوده های نظام فکری_فلسفی ضاهر در پارادایم سکولاریسم فلسفی هستند. در این نظریه از دو نوع سکولاریسم سخن رفته است: سکولاریسم متصلب و سکولاریسم منعطف، اولی فلسفی و دومی تاریخی است. سکولاریسم فلسفی بر دو پایه تحلیل مفاهیم و معرفت شناسی استوار است که تبیین آن ها در فهم سکولاریسم فلسفی راه گشاست. روش شناسی ضاهر، عقلی و هدف از نظریه سکولاریزم فلسفی، مقابله با پارادایم «اسلام گرایی» است.