رهیافتی بر ساختار و کارکردهای دیوان وکالت در عصر امام حسن عسگری (ع)

امام حسن عسگری (ع،) در مدت کوتاه امامت خویش، با سه تن از خلفای عباسی معاصر بود. آنان از هر سو آن حضرت (ع) را تحت کنترل داشتند. شرایط بحرانی که ائمه (ع) در زمان عباسیان با آن رو به رو شدند ایشان راواداشت تا ابزار جدیدی را برای ارتباطات با اعضای جامعه ی خود جستجو کنند. وظایف این نهاد به امور مالی محدود نبود؛ وظایف ارشادی، ارتباطی و سیاسی را نیز شامل میشود. نظام زیرزمینی ارتباطات (دیوان وکالت) از عصرامامت امام باقر (ع) آغاز و این سازمان به طور مداوم و مستمرتا عصر غیبت کبری به فعالیت خود ادامه داد. به این معنا که در عصر هیچ یک از ائمه کار این نهاد به تعطیلی کشیده نشد. دوران منتهی به عصر غیبت به ویژه عصر امامحسن عسگری (ع) یکی از حساسترین و مهمترین دوران فعالیت این نهاد است. در این تحقیق تلاش شدهاست باروش توصیفی- تحلیلی، به واکاوی ساختار و کارکرد سازمان وکالت در عصر امام حسن عسگری(ع،) و نقش آنحضرت (ع) در تقویت آن مورد بررسی قرارگیرد. برآیند این پژوهش حاکی از آن است که در راس این سازمان امامحسن عسگری قرارداشت سپس عثمان بن عمر به عنوان وکیل ارشد؛ و برخی از برجسته ترین وکلای ایشان به عنوان دستیار وکیل ارشد، وکالت نواحی مختلف را برعهده داشتند؛ و بالاخره وکلای محلی در شهرهای و نواحی مختلف شیعه نشین در قاعده هرم قرارداشتند