واکاوی اجماع گفتمانی اعتدالیون مذهبی و روشنفکران در پیدایش انقلاب مشروطیت

هدف مقاله حاضر، تبیین چگونگی و منشا اجماع گفتمانی اعتدالیون مذهبی و روشنفکران در پیدایش انقلابمشروطیت می باشد. حاکمیت مطلقه سیاسی و سنت گرایی فرهنگی از علل اصلی غفلت از توجه به اصلاح امور وترقی و پیشرفت از سوی نیروهای طرفدار اصلاحات ارزیابی شد. لذا این هدف مشترک، باعث اجماع گفتمانینیروهای مذهبی میانه رو و روشنفکران برای تغییر ماهیت مطلقه حکومت و تعدیل ساختار سیاسی و مشارکت نمایندگان مردمی گردید. از یافته های پژوهش، اصلاح ساختار مطلقه سیاسی و سنت گرایی حکام از دلایل واپسگرایی آنان ارزیابی شده است. مشروطه الگویی سیاسی و وارداتی بود که نوع انتظارات ایرانیان از آن متناسب با کشش جامعه نبود. همچنین شرایط فرهنگی و قومی و تاریخی ایران این دوره آمادگی ذهنی و عینی پذیرش الگوهای نوین رانداشت و تطبیق عقلانی نیز صورت نگرفت. توزیع قدرت و نقش مردم در سرنوشت خود،کسب استقلال سیاسی واقتصادی، مبارزه با استعمار و نفوذ آنان، دستیابی به مولفه هایی مانند توسعه، رفاه، بهره مندی از دستاوردهای نوین همگی سبب اجماع گفتمانی طرفدارن مشروطه برای تغییرات ساختاری و عینیت یابی آن بود. این پژوهش در صدداست با روش توصیفی - تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه ای و تحلیل گفتمان به چگونگی شکل گیری و عللبنیادی این ائتلاف ملی و بسترهایی که موجب حرکت انقلابی گردید، بپردازد.