بررسی صحت انتساب خوان الاخوان به ناصرخسرو قبادیانی

حکیم ناصرخسرو قبادیانی مروزی از شاعران و نویسندگان بزرگ فارسی در سده چهارم و پنجم هجری است. از ناصرخسرو آثار نثر و نظمی برجای مانده که همه آنها را برای ترویج و نشر تعالیم و عقاید اسماعیلیه نگاشته است. به دلیل اینکه در گذر زمان آثار بسیاری به اشتباه به ناصرخسرو انتساب یافته، در صحت انتساب بعضی از آثار مسلم او نیز در سده اخیر تردیدهایی راه یافته است. یکی از این آثار، خوان الاخوان است که در آن در صد بخش (صف) دیدگاه های متنوع و متعددی از اسماعیلیه بیان شده است. این پژوهش با استفاده از دو الف. تبیین شیوه علمی ناصرخسرو در تدوین آثار و ب. مقایسه خوان الاخوان با دیگر آثار منثور ناصرخسرو با تکنیک های 1. مشابه یابی از طریق متن کاوی با استفاده از تکنیک Bag of Word و معیار Cosine؛ 2. بررسی ویژگی های سبکی و زبانی خوان الاخوان و3. بررسی ساختار خوان الاخوان ثابت کرده است که گرچه بخش مهمی از خوان الاخوان (سی و هشت صف از صد صف) ترجمه ینابیع ابویعقوب سجستانی است و در واقع محتوا و مطالب این بخش ها از ابویعقوب سجستانی است، ولی باتوجه به نشانه های زبانی و سبکی خوان الاخوان این اثر از قلم ناصرخسرو تراویده است.