کاربرد مدل بیماری - مرگ برای مخاطرات نیمه‎رقابتی در تحلیل داده های سرطان معده

در مطالعات سرطان، گاهی پیشامدها نیمه‎رقابتی هستند. در این حالت، هر بیمار بیش از یک پیشامد را تجربه می‎کند و تنها یکی از آن پیشامدها برای وی پیشامد پایانی است (برای مثال، مرگ) و با رخداد سایر پیشامد های غیرپایانی
(برای مثال، عود بیماری) رقابت می‎کند. این مطالعه با هدف تعیین اثر عوامل خطر روی زمان عود، زمان مرگ بدون عود و زمان مرگ پس از عود بیماران مبتلا به سرطان معده با استفاده از مدل بیماری - مرگ انجام شده است. این مطالعه یک مطالعه هم گروه تاریخی بود که در آن از داده های 200 بیمار مبتلا به سرطان معده، مراجعه کننده به بیمارستان امام خمینی طی سال های 1382 تا 1386، استفاده شد که تا سال 1388 پیگیری شدند. برای تحلیل داده ها از مدل بیماری - مرگ، با و بدون شکنندگی مشترک و با فرض نیمه مارکف، استفاده گردید. آنالیز داده‎ها با استفاده از نرم افزار
3-4-3 R انجام شد. 61 نفر (5/30 درصد) از افراد مورد مطالعه دارای عود، 71 نفر (5/35 درصد) مرگ، 27 نفر (13 درصد) عود و مرگ، 34 نفر (17 درصد) عود بدون مرگ و 44 نفر (22 درصد) مرگ بدون عود داشتند. در تحلیل چند متغیره، فاصله‎های اطمینان به‎دست آمده نشان دادند که متغیر تعداد غدد لنفاوی روی زمان عود، متاستاز روی زمان مرگ بدون عود و مرحله بیماری روی زمان مرگ پس از عود اثر معنی‎دار داشتند. برآورد اثر متغیرها در مراحل مختلف متفاوت بدست آمد. به ‎عبارتی، اثر عوامل خطر روی زمان مرگ بیماران قبل و بعد از پیشامد عود متفاوت بود. بنابراین پیشامد عود به‎ عنوان یک پیشامد میانی مهم تلقی شده و باید مورد توجه درمان‎گران قرار گیرد.