طراحی الگوی برنامه ریزی عملیاتی برای بیمارستان های وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران

برنامه ریزی عملیاتی فرایندی است که به وسیله آن مدیران، فعالیت ها را در راستای رسیدن به اهداف تنظیم می کنند. یکی از مشکلات و کمبودهای موجود در مدیریت بیمارستان های ایران کمبود الگوهای بومی برای برنامه ریزی عملیاتی می باشد. این پژوهش به منظور طراحی الگوی برنامه ریزی عملیاتی برای بیمارستان های وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران انجام گرفته است. در این پژوهش کاربردی که در مراحل مختلف آن از روش های مروری، تطبیقی، کمی و کیفی برحسب ضرورت استفاده شده است، الگوهای مختلف برنامه ریزی عملیاتی با روش مطالعات کتابخانه ای و بررسی متون جمع آوری شدند و پس از تعیین متغیرهای الگوهای برنامه ریزی عملیاتی و اعتبارسنجی اولیه، ابعاد الگوی برنامه ریزی عملیاتی برای بیمارستان های ایران مشخص گردید. داده های موردنیاز از طریق پرسشنامه ی پژوهشگر ساخته با نظرخواهی از 176 نفر متخصص و صاحب نظر جمع آوری و با نرم افزار spss22 تحلیل شد. سپس با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی الگوی نهایی پژوهش ارائه گردید. برای شناسایی عوامل موثر بر برنامه ریزی از روش تحلیل مقادیر ویژه و چرخش به روش واریمکس و نیز محاسبه درصد تجمعی واریانس استفاده شده است. به منظور تایید صحت تحلیل عاملی انجام شده بر روی داده ها و نیز کفایت حجم نمونه از شاخص کیزر- مایر - الکین و آزمون کرویت بارتلت و برای اعتبارسنجی و تایید الگوی نهایی از نرم افزار Amos22 و جهت بررسی مدل به دست آمده از شاخص های برازش مدل استفاده شده است. عوامل موثر بر برنامه ریزی عملیاتی در بیمارستان های وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران هشت عامل بودند. اندازه گیری درصد تجمعی واریانس مشخص کرد که درمجموع، این هشت عامل استخراج شده 98/68 درصد کل مدل را تبیین می کنند. عوامل استخراج شده با تحلیل عاملی تائیدی و شاخص های برازش مورد تایید قرار گرفت. این عوامل به ترتیب میزان تاثیر آن ها در مدل عبارت بودند از: " هدایت عملیات برنامه ریزی و ایجاد هماهنگی (916/0)، "مدیریت اهداف (912/0)، " سیاست گذاری و خط مشی های سازمانی (878/0)، " قوانین برنامه ریزی (846/0)، " گزارشات آماری و ارزشیابی (837/0)، " مدیریت مشکلات و اولویت ها (830/0)، " سازمان دهی تیم برنامه ریزی (761/0). "هدایت عملیات برنامه ریزی و ایجاد هماهنگی " و " مدیریت اهداف " در امر برنامه ریزی عملیاتی در بیمارستان های وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران از موثرترین عوامل محسوب می شوند که به کارگیری آن ها به همراه سایر ابعاد الگوی نهایی می تواند سبب بهبود مراحل تدوین و اجرای برنامه ریزی عملیاتی گردد.