ارزیابی کارایی مصرف تابش و کنترل علف های هرز در کشت مخلوط نیشکر (Saccharum officinarum L.) و بقولات

این آزمایش با هدف ارزیابی کارایی مصرف تابش و کنترل علف های هرز در سال زراعی 96-1395 در دو مکان در شهرستان اهواز به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی با 14 تیمار و چهار تکرار اجرا شد. تیمار های آزمایشی عبارت بودند از: کشت خالص نیشکر، کشت خالص سویا، کشت خالص لوبیا چشم بلبلی، کشت خالص سویا + رایزوبیوم، کشت خالص لوبیا چشم بلبلی + رایزوبیوم، کشت خالص نیشکر + مایکوریزا، کشت مخلوط نیشکر و لوبیا چشم بلبلی، کشت مخلوط نیشکر و سویا، کشت مخلوط نیشکر و لوبیا چشم بلبلی + رایزوبیوم، کشت مخلوط نیشکر و سویا + رایزوبیوم، کشت مخلوط نیشکر + میکوریزا و لوبیا چشم بلبلی، کشت مخلوط نیشکر + میکوریزا و سویا، کشت مخلوط نیشکر + میکوریزا و سویا + رایزوبیوم و کشت مخلوط نیشکر + میکوریزا و لوبیا چشم بلبلی + رایزوبیوم. نتایج نشان داد که کارایی مصرف تابش در تیمارهای کشت مخلوط برتر از کشت خالص بود و بیش ترین مقدار کارایی مصرف تابش در نیشکر (9/1 گرم بر مگاژول) و بالاترین نسبت برابری زمین (06/2) و بیش ترین عملکرد ساقه نیشکر (8/112 تن در هکتار) در تیمار کشت مخلوط نیشکر + میکوریزا + لوبیا چشم بلبلی + رایزوبیوم به دست آمد. در تیمارهای کشت مخلوط، کنترل علف های هرز بدون استفاده از علف کش های شیمیایی به خوبی انجام شد. ضریب خاموشی نور در لوبیا و سویا در دو مکان تفاوت معنی داری داشت، ولی برای گیاه نیشکر تفاوت معنی داری مشاهده نشد. در لوبیا چشم بلبلی بیش ترین شاخص سطح برگ (6/4) و کم ترین ضریب خاموشی نور(427/0) در کشت خالص لوبیا چشم بلبلی تلقیح شده با رایزوبیوم مشاهده شد. بیش ترین ضریب خاموشی نور برای گیاه نیشکر در کشت خالص (473/0) و بیش ترین ضریب خاموشی نور برای گیاه لوبیا چشم بلبلی در کشت مخلوط با نیشکر (595/0) به دست آمد. نتایج این آزمایش نشان داد که اثرات هم افزایی حضور هم زمان میکوریزا و لوبیا چشم بلبلی در کنار نیشکر، بر صفات و شاخص های مورد ارزیابی در این پژوهش مثبت بود و استفاده از میکوریزا و رایزوبیوم و بهره گیری از بقولات در کشت مخلوط، باعث بهبود وضعیت حاصلخیزی خاک، افزایش کارایی استفاده از زمین و تابش شد. در تیمارهای کشت مخلوط کنترل علف های هرز نیز موثرتر اتجام شد.