نگاهی اجمالی به کارکرد عقل و عشق در اندیشه ابن عربی، مولوی و سنایی

یکی از مضامین مشترک شاعران و نویسندگان ادبیات فارسی، موضوع عقل و عشق است. بررسی کارکردهای عقل و عشق و این که عشق، شارح غوامض عقل ؛ ولی عقل از شناخت رموز عشق ناتوان است،  دیدگاه های گوناگونی را در پی داشته است.   از آنجایی که یکی از اصول صوفیه عشق ستایی و عقل ستیزی است، عرفا راه علوم و فلسفه و عقل معاش را در شناخت حق ناتوان می دانند و معتقدند آنچه می تواند انسان را به معرفت حقیقت و حقیقی برساند عشق است وبس. این مضمون دراندیشه دو ابر مرد عرفان و فرهنگ اسلامی در قرن هفتم یعنی ابن عربی و مولوی و اندیشه حکیم سنایی غزنوی که بنیان گذار تفکر عرفانی در شعر فارسی- قرن پنجم و اوایل قرن ششم - است به طرز خاصی، نمود پیدا کرده و جلوه گر است و از مباحث بسیار مهم و کلیدی اندیشه آنان به شمار می رود. از این روی در این وجیزه مشخص خواهیم کرد که آیا عرفا و بخصوص ابن عربی،مولوی وسنایی با همه معانی عقل مخالف هستند؟ عقل و عشق در اندیشه آنان چه جایگاهی دارد و «گسست» و «پیوست» میان عقل و عشق کجاست؟