پاسخ فیزیولوژیک و زراعی ژنوتیپ‎های کلزا (Brassica napus L.) به تنش خشکی انتهای فصل در شرایط اقلیمی کرج

به منظور بررسی تاثیر تنش خشکی انتهای فصل بر برخی صفات فیزیولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد کلزا یک آزمایش مزرعه‎ای دوساله (1394-1396) در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج انجام شد. آزمایش به‎صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‎های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل رژیم آبیاری (آبیاری کامل در طول فصل رشد و قطع آبیاری از مرحله خورجین‎دهی تا انتهای فصل رشد) و 17 ژنوتیپ جدید کلزا بودند. برخی صفات فیزیولوژیک مرتبط با تنش خشکی از قبیل محتوای نسبی آب برگ، کلروفیل کل و میزان پرولین، همچنین عملکرد و اجزای عملکرد دانه کلزا اندازه‎گیری شدند. نتایج نشان دادند مقدار کلروفیل کل در شرایط قطع آبیاری نسبت به آبیاری نرمال 65/21 درصد کاهش داشت و مقدار پرولین برگ 04/28 درصد افزایش یافت. بر اساس یافته های این تحقیق، ارقام برتر لزوما از لحاظ مقدار پرولین برتر نبودند. بر اساس میانگین دو ساله بیشترین عملکرد دانه در بین ژنوتیپ‎های مختلف کلزا در شرایط آبیاری نرمال متعلق به ژنوتیپ Artist (25/5043 کیلوگرم در هکتار) و در شرایط قطع آبیاری متعلق به ژنوتیپ‎های L72 و HL3721 (به ترتیب 25/3915 و 45/3892 کیلوگرم در هکتار) بود. شایان ذکر است این برتری عمدتا در اثر افزایش ظرفیت مخزن (تعداد خورجین در بوته، طول خورجین و تعداد دانه در خورجین) و برتری مقدار کلروفیل و محتوای نسبی آب برگ بود.