بازگشت به وطن یا ماندن جوانان افغانستانی در ایران‬‬‬

مهاجرت بازگشتی موضوعی مهم اما کمتر مطالعه شده در مطالعات مهاجرتی است. مقاله پیش‏رو به‏دنبال بررسی بازگشت به افغانستان یا ماندن در ایران و عوامل تعیین کننده آن در میان جوانان افغانستانی است. داده‏های تحقیق با اجرای پیمایش نمونه ای و به شیوه مصاحبه رو دررو با 620 جوان افغانستانی 29-15 ساله ساکن در شهرهای تهران و مشهد گردآوری شد.  نتایج بیانگر تمایل و قصد پایین جوانان افغانستانی (بویژه نسل دوم مهاجران) به بازگشت به کشورشان و ماندگاری اکثر آنها در جامعه ایران به ویژه در برهه زمانی کوتاه‏مدت و میان‏مدت است. نتایج تحلیل‏ چندمتغیره نشان داد عوامل مختلفی نظیر جنسیت، تحصیلات، وضعیت نسلی، پایگاه اقتصادی- اجتماعی خانوار، طول مدت اقامت خانواده در ایران، الگوهای سازگاری، رضایت اجتماعی، تجربه تبعیض، و بستر محله ای و شهری بر گزینه‏ها و استراتژی های مختلف مهاجرتی جوانان افغانستانی تاثیرگذارند. بطور کلی از مقاله می‏توان نتیجه گرفت که مهاجرت بازگشتی نه تنها تحت‏تاثیر عوامل فردی و جمعیت‏شناختی است، بلکه به شدت تحت‏تاثیر عوامل و بسترهای زمینه‏ای و ساختاری است.