جمعیت و آب: تعیین جمعیت بهینه ایران با توجه به منابع آب شیرین

میزان جمعیت بهینه و رویکرد سیاستی مناسب در راستای نیل به آن، امروزه از دغدغه های بزرگ دولت‏ها، به ‏ویژه در کشورهای در حال توسعه است. افزایش بی‏رویه جمعیت می تواند هر کشوری را با چالش‏های گوناگونی مواجه سازد. در این بین برخلاف محدودیت‏های آموزشی، بهداشت و مسکن؛ منابع طبیعی هر کشور ذخایر خدادادی هستند که به دست بشر قابل ایجاد نمی باشند؛ لذا می توان گفت که بزرگ‏ترین محدودیت بر سر راه افزایش جمعیت محدودیت منابع طبیعی است. از طرفی آب سالم، شریان حیاتی برای بقاء بشر است که کمبود یا آسیب دیدن آن، صدمات جبران‏ناپذیری را به محیط زیست و زندگی افراد وارد خواهد ساخت. در این مقاله، ابتدا به بررسی ظرفیت‏های آبی کشور پرداخته و با استفاده از مدل اقتصادسنجی پنل دیتا، شاخصی برای برداشت سالانه آب شیرین ارائه شده است. سپس با مقایسه شاخص به‏دست آمده با امکانات آبی ایران تخمینی از جمعیت بهینه کشور ارائه می‏دهیم. مقایسه این شاخص و مصرف کنونی آب در کشور نشان می‏دهد که اگر الگوی مصرف آب به طور جدی تغییر پیدا نکند کشور در آینده نزدیک با بحران جدی آب مواجه خواهد شد. بر اساس نتایج تحقیق پیشنهاد می‏شود که سیاست‏های جدید جمعیت با نظرداشت منابع و محیط زیست به ویژه آب تدوین و اجراء شود.