تاملی فقهی در خصوص ماده 1085 قانون مدنی

این مقاله به حق حبس موضوع مواد 1085 و 1086 قانون مدنی، پرداخته است. از جمله موضوعات چالش برانگیز در دادگاه ها و محافل حقوقی به دلیل اهمیت و کارکرد آن، همین موضوع است. ادله حق حبس از روایات، قواعد فقهی و اقوال فقها به تفصیل بیان شده و مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. یافته های تحقیق عبارتند از اینکه فقهایی که قائل به حق حبس هستند دلیلی به جز معاوضی بودن نکاح و اجماع ندارند؛ در حالی که  تحقق چنین اجماعی مسلم نیست و به فرض وجود آن، مدرکی است و اعتباری ندارد و بنابر آیات قرآن کریم، روایات و نظر بسیاری از فقها نکاح معاوضه نبوده و مهر عوض استمتاع جنسی نیست، بلکه نکاح تعهد مقدس دو انسان در قبال یکدیگر است و مهریه هدیه ای است که خداوند آن را به عنوان عطیه برای زوج واجب کرده است. تمکین و مهریه دو حق و وظیفه جداگانه هستند که طرفین باید رعایت نمایند. در صورت عدم رعایت یکی از طرفین یا هردوی آنها گرچه مرتکب خلاف شرع شده و معصیت کار می باشند؛ ولی امتناع یکی از طرفین از ادای وظیفه موجب سلب حق دیگری نمی گردد. در نهایت این تحقیق چنین نتیجه گرفته است که نبود حق حبس در نکاح به منابع فقه اسلامی و کرامت انسانی نزدیک تر است و حذف ماده 1085 و اصلاح ماده 1086 قانون مدنی توصیه شده است.