بررسی مناسبات مسیحیان و جوامع مسیحی با شاهنشاهی ساسانی

در سده چهارم میلادی یک تحول دینی بزرگ به وقوع پیوست و آن آزادی جوامع مسیحی در انجام فرایض دینی به دنبال فرمان مشهور میلان (313میلادی) از سوی کنستانتین امپراتور روم بود. آزادی کیش مسیح و سپس نشر و ترویج آن به عنوان دین رسمی امپراتوری، معادلات سیاسی جهان آن روز را برهم زد. دولت ساسانی از جریان به وجود آمدهو تحولات ناشی از آن برکنار نماند. شهریاران ساسانی که با اعمال سیاست دیاسپورا (تبعید) بخش قابل ملاحظهای ازمسیحیان را در شهرهای ایران اسکان دادند، ناخواسته به گسترش مسیحیت در ایران کمک کردند. تعامل با اقلیت های مذهبی خاصه مسیحیان از اهم موضوعات و مسائل فراروی شهریاران ساسانی بود. روند رو به رشد طبقه آن شهریگ (ناشهروندان،) ناهمگونی دینی با جامعه زرتشتی ایران و قدرت گیری روحانیون ساسانی اگر چه دورهای از تعقیب وآزارها را متوجه مسیحیان ساخت، لیکن محدود ساختن مناسبات مسیحیان با جامعه ساسانی و اکتفا نمودن به این مقدارضعیف از روابط، خطا خواهد بود. آنان دارای روابط فرهنگی و اجتماعی تاثیرگذاری نیز بوده اند که بیان آن هدف این پژوهش است. این مقاله بر اساس روش پژوهش تاریخی و به شیوه توصیفی - تحلیلی بر آن است تا نقش عوامل فرهنگی و اجتماعی را در روابط میان مسیحیان و شاهنشاهی ساسانی تبیین کند. دستاورد تحقیق نشان میدهد که جدای از فاکتورهای سیاسی، عوامل فرهنگی و اجتماعی نیز در این مناسبات تاثیرگذار بوده اند.