بررسی نقش چینه ‏شناسی سازند تیرگان در آب دهی چاه های آب در شمال و شرق بجنورد

به منظور تامین آب آشامیدنی و صنعت، چاه های متعددی در حوضه کپه‏ داغ حفر و بهره‏ برداری شده اند. هشت حلقه از این چاه ها برای صنایع و دو حلقه برای آب آشامیدنی در شرق و شمال شرق بجنورد و در سازند آهکی تیرگان حفر شده‏اند. بررسی آب دهی این چاه ها نشان می دهد ارتباط معناداری بین چینه‏شناسی و آب دهی چا ه ها برقرار است. چاه هایی که در سمت شمال شرق منطقه مدنظر حفر شده اند، در مقایسه با چاه های شرق منطقه آب دهی بیشتری دارند. برای بررسی دقیق‏تر وضعیت چینه‏شناسی منطقه، برش چینه شناسی کاملی از سازند تیرگان به ضخامت 510 متر در کوه باباموسی اندازه‏گیری، نمونه‏برداری و مطالعه شد. نتایج حاصل از این برش زمین شناسی با ستون چینه‏شناسی حاصل از لاگ های حفاری هر یک از چاه هایی که در سازند تیرگان حفاری شده اند، مقایسه شدند. برش چینه شناسی بابا موسی به پنج واحد سنگی آهکی، مارنی و آهکی- مارنی تقسیم می شود. واحد‏های سنگی آهکی لایه تراوا یا آبخوان کارستی و واحد های سنگی مارنی و آهکی- مارنی به ترتیب لایه ‏های ناتراوا و نیمه تراوا محسوب می شوند. چاه های حفرشده در واحد سنگی آهک بالایی بیشترین آب دهی را نسبت به سایر چاه ها دارند؛ در مقایسه، چاه هایی که کل واحد سنگی آهک بالایی را قطع نکرده اند و به واحد‏های سنگی مارنی، آهک میانی و آهکی- مارنی پایین‏تر نفوذ کرده اند، اگرچه تا دو برابر عمق دارند، آب دهی کمتری دارند؛ بنابراین، واحد سنگی آهک بالایی بهترین واحد سنگی دارای آب است. در این منطقه می توان سازند تیرگان را باتوجه به ویژگی های چینه‏شناسی به چند واحد هیدرواستراتیگرافی تقسیم کرد.