بررسی نگارگری سده های میانه اسلامی و آثار تصویری دوران معاصر با توجه به رویکرد قرآن به نماز

تقویت بنیان های قرآنی هنر، علاوه بر لزوم توجه به شرائط خلق اثر، مستلزم ارزیابی رویکرد قرآن به موضوع است. به منظور امکان سنجی چنین امری، آیات مربوط به نماز در قالب رویکردهای تبیینی یا توضیحی، ترویجی یا تبلیغی و تشریعی یا آموزشی دسته بندی شده و از سوی دیگر، آثار تصویری با موضوع نماز بررسی شده اند. در این بررسی، میزان توجه به این رویکردها در آثار تصویری ادوار پیشین اسلامی و دوران معاصر مورد توجه بوده است. از دوران اعتلای هنر اسلامی در قرون میانه، دو نگاره از عهد تیموری و صفوی و از میان آثار تصویری معاصر، دو اثر از هنرمندان مسلمان غیر ایرانی و سه اثر از تصویرپردازان ایرانی مورد تحلیل قرار گرفته است. این پژوهش در راستای پاسخ به این پرسش است که از گذشته تاکنون، میزان بهره مندی (صریح یا ضمنی) آثار تصویری از قرآن به چه صورت بوده است؟ مقاله با ارائه معیاری روش مند (در قالب تبیین رویکردهای سه گانه) به بررسی موضوع نماز در قرآن و آثار تصویری پرداخته و نگارگری سده های میانه اسلامی و تصویرپردازی های عصر حاضر را با توجه به این معیار و دیگر عوامل موثر بر صورت و محتوای این آثار مقایسه نموده است. روش تحقیق این پژوهش توصیفی تحلیلی است و نتایج پژوهشی حاصل رویکردی معناشناسانه به آیات قرآنی و آثار تصویری است.