فرا تحلیل سطح اثر کود نیتروژنه بر عملکرد گیاهان صنعتی

فرا تحلیل روشی برای مقایسه آماری نتایج حاصل از مطالعات مستقل از هم در خصوص یک موضوع است، درواقع فرا تحلیل نوعی پژوهش درباره پژوهش های دیگر است و به کمک آن می توان پژوهش های متعددی را که در مورد یک موضوع خاص انجام شده مجددا موردمطالعه قرار داده و به صورت آماری با یکدیگر مقایسه کرد و این رهیافت خود یک پژوهش مستقل محسوب می شود. در فرا تحلیل جامعه آماری مجموعه پژوهش های قبلی و واحد پژوهش هر یک از پژوهش های اولیه و مستقل پیشین است. بنابراین، فرا تحلیل نوعی تحلیل هاست. به منظور بررسی و انسجام بخشیدن به نتایج حاصل از اثر سطوح مختلف کودنیتروژن بر تولید چند گیاه مهم صنعتی، این تحقیق در قالب فرا تحلیل با دو رویکرد محاسبه اندازه اثر و لگاریتم نسبت پاسخ به اجرا درآمد. لذا در گام اول بسته به دامنه و میزان دسترسی به مقالات داده های اثر سطوح مختلف کودنی تروژنه با منبع اوره بر عملکرد دانه، غده، درصد قند، روغن و پروتئین برخی از مهم ترین گیاهان زراعی صنعتی(کنجد، چغندرقند، گلرنگ،آفتابگردان، سیب زمینی، پنبه، سویا) که در آن تیمارهای کودی در مقابل شاهد مقایسه شده باشند، استخراج شدند. سپس اندازه اثر و لگاریتم نسبت پاسخ با رویه هدف محاسبه و درنهایت پس از احتساب مقادیر انحراف استاندارد، معنی دار بودن یا نبودن اندازه اثر و نسبت های پاسخ مشخص شدند. در این تحقیق از مطالعات مختلف زراعی نشر یافته در مجلات معتبر دانشگاهی، پایگاه های اطلاعاتی استنادی جهان اسلام، جهاد دانشگاهی که در آن بسته به دامنه و میزان دسترسی به مقالات در زمینه اثر کود نیتروژنه با منبع اوره بر عملکرد دانه، غده، درصد قند، روغن و پروتئین برخی از مهم ترین گیاهان زراعی صنعتی (کنجد (16 مقاله)، چغندرقند (12 مقاله)، گلرنگ (20 مقاله)، آفتابگردان (13 مقاله)، سیب زمینی (17 مقاله)، پنبه (20 مقاله)، سویا (10 مقاله)) که در آن تیمارهای کودی در مقابل شاهد مقایسه شده باشند، استفاده شد. نتایج فرا تحلیل اثر سطوح مختلف کود نیتروژنه بر گیاهان صنعتی مورد مطالعه نشان داد که اثر کودنیتروژنه به استثنای برخی صفات مانند درصد روغن در کنجد، درصد قند چغندرقند (به استثنای سطح 180-200 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد وش و دانه پنبه (تیمار 50-70 کیلوگرم)، بر عملکرد دانه گلرنگ، آفتابگردان، سویا، دانه و درصد پروتئین کنجد، عملکرد غده سیب زمینی، عملکرد ریشه و درصد قند چغندرقند و عملکرد دانه و وش پنبه معنی دار بود. بر همین اساس سطح بهینه مصرف کود برای سویا (200 کیلوگرم، افزایش 90/71 درصد عملکرد)، سیب زمینی (80-100 کیلوگرم، افزایش 85/67 درصد عملکرد غده)، گلرنگ (90-100 کیلوگرم، افزایش 85/48 درصد عملکرد)، آفتابگردان (150 کیلوگرم، افزایش 17/43 درصد عملکرد)، پنبه (300 کیلوگرم، افزایش 84/28 و 76/34درصد به ترتیب برای عملکرد دانه و وش)، چغندرقند (200-180 کیلوگرم، افزایش 43/35 درصد عملکرد ریشه) و کنجد (50 کیلوگرم، افزایش 63/49 درصد عملکرد دانه و 90-100 کیلوگرم، افزایش 47/24 درصد پروتئین) بود. از نتایج بالا چنین برمی آید که سطوح بهینه استخراجی کودنی تروژنه برای گیاهان تا همان حدود تخمین زده سبب افزایش تولید خواهد شد. بنابراین استفاده از سطوح کودنی تروژنه به تفکیک برای هر گیاه ضمن دستیابی به بالاترین درصد عملکرد، کمترین میزان نهاده ورودی به مزرعه، کاهش هزینه های زارع و از همه مهم تر کاهش آلودگی های زیست محیطی با توجه به آبشویی بالای کودهای ازته را در پی دارد.