بررسی نقادانه الگوهای تامین و تخصیص مالی در آموزش عالی

یکی مهمترین کارکردهای دانشگاه ها ارائه خدمات آموزشی و پژوهشی به جامعه است. بدیهی است، چنانچه دانشگاه ها از اعتبارات مالی کافی برای تحقق اهداف خود برخوردار نباشند، در انجام وظایف خود با مشکل مواجه می شوند. بنابراین تامین اعتبارات مالی مکفی یکی از مهمترین چالش های پیش روی دانشگاه هاست. با گستردگی در انواع موسسات آموزش عالی و تدابیر عملیاتی که هر یک از این موسسات برای تامین منابع مالی خود به کار می گیرند، بررسی  و اشراف بر زوایای مختلف این الگوها ضروری است.هدف از این پژوهش بازشناسایی و نقد الگوهای تامین و تخصیص مالی در آموزش عالی و به تبع آن ارائه پیشنهادهای تعدیلی آتی است. در این پژوهش مدلهای تامین و تخصیص مالی با روش "مرور نقادانه"[1] مورد بررسی و ارزشیابی کیفی قرار گرفته اند. بررسی ها نشان می دهد که دانشمندان حوزه های آموزش، اقتصاد و مدیریت، سه مدل برای تامین و تخصیص مالی در آموزش عالی تعیین نموده اند. این مدلها بر اساس تعامل[2] بین منابع تامین مالی و تاثیر سرمایه در سیستم آموزش عالی ترسیم شده است. از این سه مدل کلی با نامهای مدلهای بوروکراتیک، مبتنی بر بازار و  دانشکده ای یاد شده است. هر یک از مدلها معایب و مزایایی دارند که مورد نقد قرار گرفته است.  از آنجایی که رسیدن به اهداف آموزش عالی نیازمند منابع مالی کافی و پایدار است، لذا با نگاه تعدیلی و انتخاب بهترین مدل می توان به افزایش منابع مالی در آموزش عالی کشور اهتمام ورزید و نه تنها افراد جامعه، بلکه دولت نیز از مزایای آن بهره مند شود. همچنین با بررسی انواع روش های پرداخت و تلفیق بهترین روش و مدل، می توان شاهد تاثیر فوق العاده بر عملکرد سیستمهای آموزش عالی در ایران بود.