القا جهش و ایجاد تنوع در توت فرنگی رقم کردستان با پرتودهی گاما و تعیین دز مناسب پرتودهی

در توت فرنگی، به دلیل تکثیر غیرجنسی، تنوع ژنتیکی کم است. یکی از روش های افزایش تنوع ژنتیکی به عنوان ابزاری مهم در به نژادی گیاهان، استفاده از پرتوهای گاما برای القا جهش است. به منظور تعیین دز مناسب گاما برای ایجاد تنوع ژنتیکی در توت فرنگی رقم کردستان از طریق جهش و بررسی تاثیر دزهای مختلف اشعه گاما (صفر (شاهد)، 15، 30، 60 و 90 گری) بر ویژگی های مختلف توت فرنگی، این پژوهش در سال 92-1391 در دانشکده کشاورزی دانشگاه یاسوج اجرا شد. نتایج نشان داد که گیاهان پرتودیده نسبت به شاهد، دارای مقادیر کمتری از نظر اغلب ویژگی های مورد بررسی، به جز ویژگی های تعداد برگ، قند میوه و آنتوسیانین میوه، بودند. با افزایش شدت اشعه گاما، سطح برگ، طول میوه، قطر میوه، وزن تر و خشک میوه، حجم میوه، شکل و میزان آب میوه کاهش یافتند. از طرفی، پربرگی و کوتولگی در گیاهان پرتودیده افزایش یافت. دز مناسب پرتودهی برای ایجاد جهش در توت فرنگی رقم کردستان در آستانه 50 درصدی تلفات گیاهان تحت تیمار اشعه گاما (LD50) بین 65 تا 70 گری بود. بنابراین، از پرتو گاما در محدوده پیشنهادی می توان برای ایجاد بیشترین تنوع ژنتیکی، با داشتن کمترین تلفات گیاهی، در برنامه های به نژادی توت فرنگی، از جمله برای افزایش کیفیت میوه، استفاده کرد.