پیوستگی های خطی و شبکه ای آیات و سور با مروری بر خاستگاه های آن

ارتباط و پیوستگی آیات قرآن کریم، در کنار چینش سوره ها در مصحف از سوی دیگر، همواره یکی از مباحث مهم علوم قرآنی و دانش تفسیر بوده است. این موضوع در مباحث سنتی علوم قرآنی، غالبا تحت عناوینی چون «نظم» و «تناسب» آمده است. هدف از طرح این مباحث که آن را پیوستگی های خطی نامیده ایم، بیش از همه دفاع از نظم درون سوره ای آیات و نیز چینش فعلی سوره ها در مصحف بوده است؛ گرچه گاه فواید تفسیری نیز دربرداشته و دست مایه مفسران در شرح و تبیین قرار گرفته است. اما در سده های اخیر، پیوستگی های شبکه ای ضرورت یافته و جستجو درباره ارتباط آیات و سوره هایی که در مجاورت یکدیگر قرار ندارند، فزونی گرفته است؛ فراتر از کارکرد تفسیری و جستن نظم قرآن، اهمیت یافتن تدبر متن بنیان، ظهور پیش فرض های تفسیری جدید، گسترش تفسیر قرآن به قرآن و نیاز روزافزون به تفاسیر موضوعی بر این رویکرد اثرگذار بوده است. در همین راستا ابتدا با روشی توصیفی تحلیلی، انواع پیوستگی های آیات و سور بررسی شده، آنگاه خاستگاه های هر کدام به ویژه در دوره معاصر مورد واکاوی قرار گرفته است.