توصیف برخی هنجارهای زبانی مترجمان ادبی ایران از آغاز مشروطه تا کنون

اگرچه ترجمه بالنفسه دارای ماهیت تاریخی است، پژوهش درباره جنبه های تاریخی آن یا به عبارتی «تاریخ نگاری» ترجمه بحثی نسبتا جدید است و تاکنون در این زمینه نسبت به دیگر حوزه های پژوهشی ترجمه کار چندانی صورت نگرفته است تا حدی که می توان گفت وضعیت تاریخ ترجمه قابل قیاس با تاریخ نگاری در سایر رشته ها نیست. این پژوهش، در چارچوب مطالعات توصیفی ترجمه یعنی نظریه توری در مورد هنجارها و قوانین ترجمه، اون زهر در باب رپرتوای فرهنگی و مطالعات پیکره ای در ترجمه انجام شده است. هدف این پژوهش توصیف هنجارهای زبانی سه نسل از مترجمان ادبی ایران است. در این پژوهش هفت هنجار زبانی، ترکیب قید و صفت، واژگان عربی، گرته برداری نحوی، تنوع قیود توصیف کننده افعال ناقل، تنوع فعل ناقل، نقطه ویرگول و خط تیره در سه پیکره از سه نسل مترجم ادبی پس از مشروطه انتخاب و بررسی شد. یافته های این پژوهش نشان داد که با گذشت زمان، بسامد ترکیب قید و صفت، واژگان عربی، قیود توصیف کننده افعال ناقل، افعال ناقل غیر از «گفت»، گرته برداری نحوی، نقطه ویرگول و خط تیره بیشتر شده است. یافته ها براساس سنت ترجمه، امکانات زبان فارسی و توانمندی های مترجمان سه دوره واکاوی شد.