برنامه ریزی و بررسی اثرات تغییر اقلیم بر توسعه کشاورزی ایران؛کاربرد تکنیک برنامه ریزی ریاضی مثبت (PMP)

تغییرات اقلیمی به عنوان چالشی غیرقابل اجتناب جنبه های مختلف زیست طبیعی و انسانی را تحت تاثیر خود قرار می دهد. یکی از بخش هایی که وابستگی بسیار شدیدی به این گونه تغییرات دارد بخش کشاورزی است. تاثیرپذیری این بخش و بالتبع توسعه آن از این تغییرات به معنای تغییر در تولید و در پی آن قیمت محصولات و درآمد کشاورزان بوده و برنامه ریزی در این زمینه را ضرورت می بخشد. در این مطالعه با استفاده از داده های مربوط به تولید پنج محصول عمده زراعی ایران و همچنین داده های آب و هواشناسی طی سال های 1394-1379 به بررسی تاثیر اثرات تغییر اقلیم بر توسعه کشاورزی ایران و نحوه ی برنامه ریزی مناسب جهت مواجهه با این تغییرات پرداخته شده است. از این رو با در نظر گرفتن چهار سناریوی اقلیمی متفاوت و با استفاده از روش برنامه ریزی ریاضی مثبت (PMP) این هدف جهت 20 سال بررسی شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد دو سناریوی تغییر توامان اقلیم و تغییر اقلیم به ترتیب بیشترین اثر را بر شاخص های مورد بررسی داشته اند. بر اساس این نتایج در سناریوهای 1 الی 4 به ترتیب سطح زیرکشت 8/1965، 14/1416، 9/1972 و 7/1414 هزار هکتار، متوسط درآمد خالص 6/12853، 9/10842، 1/12879 و 52/10837 میلیارد تومان و قیمت متوسط هر تن محصولات 07/8، 9/9، 06/8 و 91/9 میلیون تومان خواهد بود. برنامه ریزی جدی و فوری در زمینه مدیریت آب، تغییر در برنامه ریزی های کلان مدیریت کشاورزی و تغییر در سیاست گذاری های بخش اقتصاد کشاورزی از جمله پیشنهادهایی است که جهت سازگاری با تغییرات اقلیمی و مدیریت اثرات منفی آن بر توسعه کشاورزی ارائه شده است.