ویژگی های ژئوشیمیایی عناصر اصلی و خاکی نادر در معدن زغال سنگ کوچک- علی جنوبی، طبس

معدن زغال سنگ کوچک- علی جنوبی در سازند هجدک با سن ژوراسیک میانی در حوزه زغالی ایران مرکزی، 65 کیلومتری جنوب غرب شهر طبس واقع شده است. غلظت عناصر اصلی و خاکی نادر در نمونه های زغال سنگ و شیل های زغالی توسط روش طیف نگاری فلوئورسانس پرتو ایکس و طیف سنجی پلاسمای جفت شده القایی بررسی شد. همبستگی مثبت بین عناصر خاکی نادر با SiO2، K2O، Al2O3، TiO2، همبستگی بسیار ضعیف عناصر خاکی نادر با SO3 و همبستگی منفی عناصر خاکی نادر با CaO و پایین بودن غلظت P2O5 (0001/0≥ P2O5%) در نمونه های مورد بررسی، بیانگر منشا آواری (کائولینیت و ایلیت) برای عناصر خاکی نادر است. مقادیر عناصر خاکی نادر در نمونه های مورد بررسی بین ppm 54/69 - 06/113 با میانگین ppm 94/127 بیشتر از میانگین جهانی زغال سنگ ها ست. در نمونه های مورد بررسی، مقادیر عناصر خاکی نادر سبک بیش از عناصر خاکی نادر سنگین است. این ویژگی متاثر از بیشتر بودن غلظت عناصر خاکی نادر سبک در کانی های اولیه است. نتایج داده های ژئوشیمیایی نشان می دهد که تمرکز عناصر خاکی نادر در زغال سنگ تحت تاثیر ورود ذرات تخریبی حاصل از فرسایش به حوزه زغالی بوده است.