برآورد مه بارش و باران ربایی در توده طبیعی راش شرقی خالص در جنگل های هیرکانی

جنگل های هیرکانی به واسطه دما و رطوبت نسبی بالا مه غلیظ در ارتفاعات و مهبارش از دیگر جنگل های معتدله و پهن-برگ خزان کننده جهان متمایز شده اند. اهمیت مه بارش به عنوان یکی از مهم ترین منابع ورودی آب و تولید رطوبت در جنگل بسیار تاکید شده است. هدف از پژوهش حاضر کمی سازی مه بارش و باران ربایی توده طبیعی راش (Fagus orientalis Lipsky) در ارتفاعات و بیان اهمیت مه بارش در جنگل های هیرکانی است. نمونه‎برداری ها در زمان رشدکامل برگ درختان تا قبل از شروع خزان برگها در سالهای 1395و 1396در جنگل خیرود-بهاربن انجام شد. به-منظور اندازه گیری باران و تاج بارش به ترتیب 10 و 122 باران سنج در فضای باز و زیرتاج پوشش قرارگرفت. دردوره پژوهش 22 رخدادباران با مقدارتجمعی 648 میلی متر ثبت شد و درصد های تجمعی تاج بارش و باران ربایی در توده به ترتیب 99/4و 2/0درصد بدست آمد. به دلیل حضور مه درتوده با درصدتجمعی 3/5 درصد 14 رخداد با باران ربایی منفی (تاج بارش بیشتر از باران) و مقدارتجمعی 22/6- میلی متر و 5/3- درصد از بارندگی و 8 رخداد باران با باران ربایی مثبت (تاج بارش کمتر از باران) و مقدار تجمعی باران ربایی 25/5میلی متر و 3/9 درصد از بارندگی ثبت شد. بیشترین مه بارش در سال 1395 و در مهرماه مشاهده شد. نتایج نشان داد مه بارش سبب افزایش تاج بارش و کاهش باران ربایی می شود. بنابراین درختان راش تاثیر قابل توجهی بر فرآیندهای هیدرولوژیک محلی داشته و محافظت آنها در اکوسیستم کوهستانی موجب به دام انداختن قطرات مه و تولید مه بارش می شود که به تامین آب زیرمینی و رطوبت اکوسیستم کمک خواهدکرد. درک فرآیندهای هیدرولوژیک توده با درنظرگرفتن پدیده های جوی به مدیران جنگل در مدیریت بهینه توده های جنگلی و تنظیم ورودی آب به اکوسیستم یاری خواهدکرد.