ارزیابی جامع جمعیت های بومی شاهدانه به منظور ظرفیت سنجی تولید الیاف با بررسی ویژگی های آناتومی چوب و بیومتری الیاف ساقه

به منظور استفاده از منابع فیبری جایگزین همچون شاهدانه فیبری (Cannabis sativa L.) برای تامین الیاف مورد نیاز صنایع چوب و کاغذ، شناسایی و بهره برداری از تنوع حداکثری این گیاه بومی در زمینه های مختلف صنایع سلولزی ضروری به نظر می رسد. از این رو در این بررسی برخی از جمعیت های شاهدانه ایرانی در رابطه با ویژگی های آوندی ساقه و بیومتری الیاف با هدف شناسایی جمعیت هایی با بیشترین مقدار فیبر چوبی و نیز جمعیت هایی با ویژگی های فیبری مطلوب برای صنایع چوب و کاغذ ارزیابی شدند. ویژگی های آوندی مورد بررسی شامل میانگین سطح عناصر آوندی، تراکم آوندی، و تخلخل بود که با استفاده از مقاطع عرضی ساقه بررسی و مقایسه شدند. ویژگی های بیومتری الیاف که شامل طول فیبر، پهنای فیبر، پهنای دیواره فیبر و پهنای حفره فیبر بود نیز به تفکیک الیاف چوبی و پوستی وابری شده مورد ارزیابی قرار گرفتند. بر مبنای ویژگی های آوندی، جمعیت های فارس، سنندج 02، مهاباد، زاهدان و ملایر، به علت دارا بودن حداقل میانگین برای ویژگی های تراکم آوندی و تخلخل که منجر به محتوی فیبر بیشتر می شود به عنوان جمعیت هایی با ظرفیت فیبر چوبی بالا گزینش شدند. جمعیت های بانه، بشرویه و فارس و سه جمعیت کاشان، بشرویه و نهاوند به ترتیب در رابطه با طول الیاف پوستی و چوبی میانگین بالاتری در مقایسه با دیگر جمعیت ها، از خود نشان دادند. بنابراین انتظار می رود این جمعیت ها در ویژگی های مرتبط با طول فیبر مانند استحکام و دوام کاغذ و پارچه بهتر بوده و با موفقیت در صنایع سلولزی و برنامه های اصلاحی مورد استفاده قرار گیرند.