واکنش بذرهای پرایمینگ شده کلزا در پاسخ به دماهای مختلف

جوانه زنی مطلوب بذر؛ دوام، استقرار و عملکرد گیاهان را تضمین می کند. بذرهایی که بتوانند در شرایط مختلف محیطی از سرعت و یکنواختی بالای جوانه زنی و سبز شدن برخوردار باشند در حصول عملکرد مناسب نقش قابل توجهی خواهند داشت. امروزه روش های مختلفی برای بهبود ویژگی های بذر وجود دارد که یکی از رایج ترین این تکنیک ها پرایمینگ بذر می باشد. پرایمینگ می تواند با بهبود درصد، سرعت و یکنواختی جوانه زنی و سبز شدن، باعث استقرار گیاه چه های قوی به ویژه در تنش های محیطی شود و موفقیت در تولید را به دنبال داشته باشد. همچنین شناخت پاسخ فیزیولوژیک بذرهای پرایمینگ شده نسبت به شرایط مختلف محیطی ازجمله تنش دمایی می تواند باعث اثربخشی دوچندان این تکنیک شود. بنابراین در این مطالعه واکنش بذرهای پرایمینگ شده ارقام مختلف کلزا به دما بررسی شد. ارقام کلزا مورداستفاده در این مطالعه شامل رقم های DK-xpower، تراپر و هایولا50 بود. به منظور اعمال تیمار پرایمینگ از دو روش هیدروپرایمینگ و اسموپرایمینگ استفاده شد. آزمون جوانه زنی در دماهای 5، 10، 15، 20، 25، 30، 35، 37 و 40 درجه سانتی گراد روی بذرهای پرایمینگ شده و بذرهای بدون پرایمینگ انجام و پاسخ درصد و سرعت جوانه زنی به دما بررسی شد. نتایج نشان داد که واکنش درصد جوانه زنی بذرهای ارقام کلزا در پاسخ به دما و تیمارهای پرایمینگ متفاوت بود و هر رقم رفتار متمایزی از خود نشان داد. اثرات پرایمینگ بر درصد جوانه زنی در دماهای پایین در رقم های هایولا50 و تراپر بسیار قابل توجه بود. همچنین پرایمینگ توانست در هر سه رقم مورد مطالعه، جوانه زنی در دماهای بالا را به طور معنی داری نسبت به بذرهای شاهد افزایش دهد. سرعت جوانه زنی نیز تحت تاثیر تیمار پرایمینگ و دما قرار گرفت و در کلیه دماها، سرعت جوانه زنی بذرهای پرایمینگ شده بیشتر از بذرهای بدون پرایمینگ بود. در هر سه رقم کلزا، پرایمینگ باعث کاهش دمای پایه (بین 4/0 تا 5/1 درجه سانتی گراد) جوانه زنی شد. دمای مطلوب جوانه زنی نیز به ویژه در رقم های تراپر و هایولا50، به شدت تحت تاثیر تیمار پرایمینگ قرار گرفت. همچنین پرایمینگ باعث افزایش دمای سقف جوانه زنی در بذرهای پرایمنگ شده نسبت به بذرهای شاهد (حدود 5-1 درجه سانتی گراد) شد. همچنین در اکثر دماها، بین تیمارهای پرایمینگ، تاثیر هیدروپرایمینگ بیشتر از اسموپرایمینگ بود. به طورکلی تیمارهای پرایمینگ توانستند باعث بهبود جوانه زنی بذرهای ارقام مختلف کلزا در دماهای مختلف شوند. همچنین پرایمینگ با رفع کمون ثانویه در دمای پایین و رفع بازدارندگی جوانه زنی در دمای بالا باعث بهبود شاخص های جوانه زنی در این دماها شد و توانست به طور قابل توجهی باعث کاهش حساسیت به دما و افزایش دامنه بردباری جوانه زنی شود.