تاثیر نقاشی درمانی گروهی بر احساس تنهایی، مهار خشم، و سازش یافتگی اجتماعی دانش آموزان ابتدایی

بروز رفتارهای سازش نایافته در بین کودکان رو به افزایش است و شناسایی عوامل اثربخش در کاهش این رفتارها ضروری به نظر می رسد. با این وجود مطالعات نظام مندی در زمینه اثربخشی نقاشی درمانی در کاهش مشکلات روانی و رفتاری دانش آموزان انجام نگرفته است. بر همین اساس پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی نقاشی درمانی گروهی بر احساس تنهایی، مهار خشم، و سازش یافتگی دانش آموزان ابتدایی انجام شد.
 

روش پژوهش حاضر شبه آزمایشی و طرح آن از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه بود. نمونه موطد مطالعه شامل 40  دانش آموزان دختر پایه سوم ابتدایی شهر خرم آباد در سال تحصیلی 96-1395 بود که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به تصادف به گروه های آزمایش و گواه جایدهی شدند. ابزار مورد استفاده در پژوهش حاضر شامل پرسشنامه های احساس تنهایی آشر و ویلر (1985)، سازش یافتگی دخانچی (1377)، و مهار خشم نواکر (1986) بود. پیش آزمون در هر دو گروه آزمایش و گواه انجام گرفت ولی گروه آزمایش طی 10 جلسه 60 دقیقه ای تحت عنوان نقاشی درمانی گروهی قرار گرفت. در پایان مداخله، پس آزمون بر روی دو گروه آزمایش و گواه انجام گرفت.

نتایج با استفاده از تحلیل کوواریانس نشان داد با کنترل نمرات پیش آزمون، بین گروه های آزمایش و گواه در نمرات احساس تنهایی (0/001P< و 24/3=F) و نمرات سازش یافتگی (0/001P< و 19/8=F) در مرحله پس آزمون تفاوت معنی دار وجود دارد. همچنین بخش دیگری از یافته ها نشان داد با کنترل نمرات پیش آزمون بین گروه های آزمایش و گواه در نمرات مهار خشم در مرحله پس آزمون تفاوت معنی داری وجود ندارد (0/55P< و 0/36=F).  

بر اساس یافته های حاصل از این پژوهش می توان استنباط گرفت که نقاشی نوعی وسیله بیان هیجانات و دنیای درونی است و در شناسایی هوش و عواطف کودک نقش ویژه ای دارند. این نتایج بر اهمیت مداخله نقاشی درمانی برای کاهش احساس تنهایی و افزایش سازش یافتگی اجتماعی دانش آموزان تاکید کرد و از آن به عنوان یک روش موثر بهره گرفت.