بررسی و مقایسه اثر ضد قارچی اسانس چند گیاه دارویی بر قارچ Alternaria alternata عامل بیماری لکه موجی گوجه فرنگی

یکی از مهمترین عوامل محدود کننده تولید و نگهداری گوجه فرنگی در ایران، بیماری لکه موجی با عامل Alternaria alternata می باشد. تحقیقات نشان داده است برخی متابولیت های ثانویه گیاهان دارویی در جلوگیری از رشد قارچ ها موثر بوده و جایگزین مناسبی برای سموم شیمیایی هستند. در تحقیق حاضر، برگ و سرشاخه گلدار آویشن، پونه، نعناع فلفلی، مرزه، نعناع ارومیه در مرحله شروع گلدهی، سرشاخه های گل دار بومادران زرد در مرحله گلدهی کامل و بذور رسیده رازیانه، شوید و زنیان در سال 1396 از باغ گیاهان دارویی مرکز آموزش عالی شهید باکری میاندوآب جمع آوری و پس از شناسایی مورد استفاده قرار گرفتند. برگ های بالغ گیاه دارویی اکالیپتوس نیز در تابستان سال 1396 از استان فارس، شهرستان فراشبند جمع آوری و مورد استفاده قرار گرفت. اسانس مواد گیاهی به روش تقطیر با آب و با استفاده از دستگاه کلونجر استخراج شد و ترکیبات اسانس همه گونه ها با استفاده از دستگاه گاز کروماتوگرافی مشخص گردید. اثر ضد قارچی اسانس های استخراج شده روی رشد کلونی قارچ Alternaria alternata به روش اختلاط اسانس با محیط کشت PDA با غلظت های صفر، 200، 400، 800 و 1200 ppm در سه تکرار بررسی شد. نتایج نشان داد، نوع و غلظت اسانس بر جلوگیری از رشد کلونی قارچ تاثیر معنی داری دارد. بیشترین تاثیر بازدارندگی مربوط به اسانس مرزه، زنیان و آویشن در غلظت های 800 و 1200 ppm و اسانس گیاه دارویی شوید در غلظت 1200 ppm می باشد.