بررسی ارتباط میان یافته های سی تی اسکن مغز و تظاهرات بالینی در نوزادان با آسفیکسی

آسیب مغزی ناشی از هیپوکسی-ایسکمی مغز یک علت عمده مرگ و میر حاد و ناتوانی عصبی مزمن در نوزادان و کودکان است. آمار نشان می دهد که بروز آسفیکسی سیستمیک در نوزادان رسیده 20 در هر 1000 تولد زنده است. از 20 تا 50 درصد از نوزادان مبتلا به آسفیکسی، که به آسیب مغزی هیپوکسیک- ایسکمیک دچار شده اند، در دوره نوزادی می میرند. در میان روش های گوناگون تصویربرداری مغز، سی تی اسکن، به عنوان یک شیوه نوین تصویربرداری، به علت هزینه کمتر، ارایه اطلاعات بیشتر و غیر تهاجمی بودن، برای بررسی طبیعت و میزان آسیب مغزی برتری دارد.
این بررسی، به صورت مقطعی و تحلیلی و با بررسی نوزادان مبتلا به آسفیکسی که در بخش های نوزادان بیمارستان نمازی و حافظ شیراز بستری بودند، انجام شد. این نوزادان، دارای ویژگی هایی چون سن بارداری بیشتر از 37 هفته، وزن متناسب با سن بارداری، آسفیکسی شدید حوالی زایمان، نشانه های عصبی غیر طبیعی و نبود ناهنجاری های مادرزادی عمده بودند. مرحله بندی (Staging) این نوزادان، بر پایه یافته های بالینی انجام گرفت، که برای مرحله بندی آسیب مغزی هیپوکسیک- ایسکمیک استفاده می شوند و بر پایه آن، نوزادان به سه مرحله بخش شدند. ارتباط این مراحل بالینی با یافته های سی تی اسکن مغزی آن ها، که در طی دو هفته نخست زندگی انجام شده است تعیین گردید.
در این بررسی، 45 نوزاد مبتلا به آسفیکسی بررسی شدند. ارتباط میان سه مرحله بالینی و بودن خیز مغزی، معنی دار بود (P=0.02) و احتمال بودن خیز مغزی در مراحل بالاتر، بیشتر بود (در مرحله 45.2 درصد و در مرحله 66.7:3 درصد). خونریزی درون جمجمه، در 15 مورد وجود داشت (33.3 درصد). درصد مواردی که، در سی تی اسکن مغز خونریزی داشتند، در سه مرحله نخست، دوم و سوم، به ترتیب، برابر با 20 درصد، 20 درصد و 60درصد بود و میان سه مرحله بالینی و وجود خونریزی درون جمجمه، رابطه معنی دار وجود داشت (P=0.027) از 45 مورد، نه مورد (20 درصد) دارای سی تی اسکن طبیعی و 36 مورد (80 درصد)، دارای سی تی اسکن غیر طبیعی بودند، که با افزایش مراحل بالینی نسبت مستقیم داشت. سی تی اسکن غیر طبیعی در سه مرحله نخست، دوم و سوم، به ترتیب 70 درصد، 75 درصد و 93.3 درصد بود و دارای ویژگی 30 درصد و حساسیت 83 درصد بود.
تشخیص شدت آسیب در آسفیکسی، بر پایه مراحل بالینی می تواند با یافته های غیر طبیعی پیشرفته سی تی اسکن مغز هماهنگی داشته باشد. از آنجا که، عوارضی همچون خیز و خونریزی مغزی و یا تشنج بیشتر با مراحل پیشرفته آسفیکسی همراه است، شاید بتوان در مواردی که به سی تی اسکن دسترسی نیست، بر پایه یافته های بالینی درمان های حمایتی زودرس را برای بهبود پیش آگهی انجام داد.