تحلیل عوامل موثر بر سطح بکارگیری فناوری محصولات تراریخته در مراکز تحقیقات کشاورزی ایران

مراکز تحقیقاتی از اجزای مهم بخش نظام تحقیق و توسعه نوآوری و فناوری کشور محسوب می شوند و جایگاه مهمی در زمینه‏یگسترش مرزهای دانش و فناوری و حل مشکلات علمی کشور دارند. پژوهش حاضر با هدف تحلیل عوامل موثر بر سطح بکارگیری فناوری محصولات تراریخته در مراکز تحقیقات کشاورزی ایران انجام گرفت. جامعه آماری تحقیق حاضر متشکل از 421 نفر از محققان فعال حوزه تراریخته در 14 مرکز تحقیقات کشاورزی کشور بودند. برای تعیین حجم نمونه از فرمول یامان استفاده شد و حجم نمونه 205 محقق برآورد گردید که برای کاهش خطا و پوشش پرسشنامه‏ های بی پاسخ، این تعداد به 216 محقق افزایش یافت.برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه‏ ای که به وسیله پژوهشگران طراحی شده بود، استفاده شد که مشتمل برنه بخش، شامل ویژگی‏ هایفردی-اجتماعی،دانشتراریخته، نگرش تراریخته، سودمندی درک ‏شده، خطر درک ‏شده، سهولت استفاده، تاثیر اجتماعی، نگرانی‏ های اخلاقی و سطح بکارگیری فناوری محصولات تراریخته تنظیم گردید. برای تحلیل داده ‏ها از تکنیک مدل ‏سازی معادلات ساختاری استفاده شد.بر اساس داده ‏های میدانی، شواهد کافی برای تایید اثر منفی و معنی ‏دار دو متغیر خطر درک شده و نگرانی‏ های اخلاقی بر سطح بکارگیری فناوری محصولات تراریخته و همچنین اثر مثبت و معنی‏ دار دو متغیر نگرش تراریخته و تاثیر اجتماعی بر سطح بکارگیری فناوری محصولات تراریخته وجود داشت.بر اساس نتایج حاصله، ایجاد بستر لازم برای دوره ‏های آموزشی در داخل و خارج کشور، مدیریت پایین به بالا، استفاده از مدیران مجرب و آینده‏ نگر، دادن فرصت دخالت بیشتر به محققان در تمامی مراحل برنامه‏ ریزی و توسعه این فناوری، حمایت‏ های مالی دولتی، کامل نمودن تحقیقات و برچسب‏ گذاری روی محصولات تراریخته پیشنهاد می‏ گردد.