طراحی و ساخت فانتوم همگن معادل قفسه سینه برای بررسی کیفیت تصویر در آزمون های رادیوگرافی قفسه سینه کودکان

آزمون پرتونگاری از قفسه سینه با استفاده از سیستم پرتونگاری دیجیتال برای کودکان، به دلیل وجود آمار بسیار بالای این آزمون و همچنین حساسیت بیشتر کودکان در مقایسه با بزرگسالان به پرتوهای یونیزان، حایز اهمیت است. بنابراین تبیین روش های پرتونگاری که به کاهش دوز و حفظ کیفیت تصویر یا حتی افزایش آن منجر شود، مورد توجه محققان بوده و از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف این پژوهش، ساخت فانتوم همگن معادل قفسه سینه برای ایجاد توانمندی لازم برای بررسی کیفیت تصویر در آزمون های رادیوگرافی در چهار رده سنی کودکان مبتنی بر جدیدترین طبقه بندی رده سنی ICRP103 است.

تحقیق در مراحل اول به روش اکتشافی و در مرحله دوم به روش تجربی انجام شد. طیف خروجی از تیوب دستگاه اشعه ایکس مورد تایید IPEM به عنوان چشمه اشعه ایکس ورودی در کد محاسباتی مونت کارلو استفاده شد. سپس فانتوم هندسی معادل بدن ORNL برای محاسبه میزان دوز جذبی با استفاده از کد محاسباتی مونت کارلو شبیه سازی شد. از نتایج شبیه سازی مونت کارلو برای ساخت فانتوم معادل قفسه سینه کودکان استفاده شد. برای اعتبار سنجی و صحت عملکرد فانتوم های معادل بافت شبیه سازی شده برای هر رده سنی، میزان تضعیف و پراکندگی فانتوم ساخته شده به صورت میدانی اندازه گیری شد. به این منظور، درصد دوز عمقی در شرایط شبیه سازی با شرایط تجربی مقایسه شد. اعتبارسنجی آزمون با خطای کمتر از 5درصد درآزمون درصد دوز عمقی در فضای شبیه سازی مون تکارلو و فضای تجربی با اندازه گیری تطبیق داشت. لازم به ذکر است بیشترین خطای فیمابین شبیه سازی و تجربی 5درصد به دست آمد که نشان از تایید برنامه شبیه سازی شده داشت. پس از شبیه سازی فانتوم های همگن، معادل قفسه سینه کودکان در ابعاد یکسان با ضخامت های متفاوت از جنس پلکس گلاس در رده های سنی مختلف ساخته شد.

به نظر می رسد از فانتوم طراحی شده در این تحقیق برای ارزیابی دوز بیماران کودک در رد ه های سنی مختلف می توان استفاده کرد، همچنین می توان با تعبیه محلی مناسب برای ابزارهای کنترل کیفیت تصویر نظیر کنتراست، قدرت تفکیک و... در این فانتوم به بررسی و ارزیابی پارامترهای مربوط به کیفیت تصویر در شرایط واقعی بدن بیمار پرداخت.