میزان و چگونگی کاربرد تابو در ادبیات داستانی معاصر(1380-1320)

یکی از بهترین بسترهای شناسایی نشانگان فرهنگ عامه و مردم شناسی افراد اجتماع مطالعه تولیدات داستانی است. تابو نیز به معنای ممنوعیت تقدس یافته یکی از مهمترین نشانگانی است که در متون داستانی متجلی میشود. آنها، نخستین قوانین بشری هستند که بعدها ریشه منعیات اخلاقی و مذهبی شدند. ادبیات داستانی مبتنی بر عوامل متعددی از جمله تجربیات فردی، ذهنیات شخصی و واقعیات اجتماعی است و تابوهای یک اجتماع نیز برخاسته و موثر بر این عوامل است. در این مقاله ابتدا با بسط مفاهیم نظری تابو در جامعه ایرانی و ادبیات داستانی معاصر، تلاش شده که ویژگی های برجسته و نهفته جامعه ایرانی بررسی و شناسایی شوند. سپس مصادیق عینی آن در متون داستانی (1380- 1320) تحلیل شده است. نتایج نشان میدهد که تابوهای جامعه ایرانی در سه گروه تابوهای قدرت، مسایل جنسی، و زبان بیشترین بسامد را داشته و همچنین تابوهای مادر، پدر، زن بودن، و حجاب از جمله تابوهای گسترده، از دیدگاه نویسندگان این دوره است. زبان داستانها و تابوهای مطرح شده در آنها ارتباط تنگاتنگی با جنسیت و طبقه اجتماعی نویسنده و قهرمانان داستان دارند. زمان خلق داستان نیز، از حیث حوادث اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و.. بر تولد یا مرگ تابوها موثرند.