اثر فاضلاب شهری و لجن حاصله از آن بر انتقال فلزات سنگین به عمق ستون خاک تحت کشت نعناع

برای ارزیابی کاربرد فاضلاب شهری و لجن فاضلاب بر آبشویی فلزات سنگین از ستون خاک، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در 27 لایسیمتر انجام شد. فاکتورها، شامل سه نوع آب آبیاری: آب معمولی (1W)، فاضلاب خام (2W) و فاضلاب تصفیه شده (3W)؛ سه سطح لجن فاضلاب: 0 (1S)، 50 (2S) و 100 (3S) تن در هکتار می باشند. پس از طراحی و آماده سازی لایسیمترها، گیاه نعناع در آنها کشت و میزان فلزات روی، سرب، نیکل و کادمیم موجود در زه آب لایسیمترها، بعد از هر نوبت آبیاری اندازه گیری شد. در مجموع، در طول فصل رشد، سیزده آبیاری صورت گرفت. نتایج نشان داد که با مصرف فاضلاب و لجن، فلزات سنگین (به جز کادمیم) به زه آب های خروجی انتقال می یابند؛ اما غلظت فلزات، بسیار پایین تر از مقدار مجاز ارائه شده در استانداردها می باشد. دامنه تغییرات روی (66/1-0 میلی گرم در لیتر)، سرب (05/0-0 میلی گرم در لیتر) و نیکل (05/0-0 میلی گرم در لیتر) در نوسان بود. با وجود پایین تر بودن میزان فلزات نسبت به استانداردها، باید دقت ویژه ای در استفاده از فاضلاب (به ویژه فاضلاب خام) و لجن داشته باشیم؛ زیرا با گذشت زمان و تجزیه مواد آلی، این فلزات می توانند وارد آب های زیرزمینی شوند و برای انسان و محیط زیست خطرآفرین باشند.