مطالعه اثرات پاتولوژیک ناشی از عصاره تنباکو بر بچه ماهی قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss)

گیاه تنباکو با نام علمی Nicotiana tobaccum، گیاهی با اثرات سمی برای ماهیان است.

در این مطالعه به بررسی تاثیر غلظت های مختلف عصاره هیدروالکلی تنباکو (0/1، 1، 10 و 100میلی گرم برلیتر) بر بافت های مختلف ماهی قزل آلای رنگین کمان پرداخته شده است.

نمونه های گرفته شده از کبد، کلیه و آبشش ماهی قزل آلای رنگین کمان به روش هماتوکسیلین و ائوزین رنگ آمیزی شده و مورد بررسی قرار گرفتند.

ضایعات هیستوپاتولوژیکی مختلفی در کبد ماهی قزل آلای رنگین کمان در مواجهه با غلظت های مختلف تنباکو قابل مشاهده بود. با افزایش غلظت تنباکو به 10 و 100 میلی گرم برلیتر، خونریزی افزایش یافته و بافت هپاتوسیت پیوستگی خود را از دست داده و حالت گسستگی را نشان می دهد. اتساع عروقی، خونریزی و تجمع لوکوسیتی، چماقی شدن انتهای تیغه ها، هیپرپلازی، جدا شدن غشای پایه و ایجاد فضای ادمی، کوتاه شدن لاملاها، واکوئولاسیون واتصال تیغه های ثانویه از جمله ضایعات مشاهده شده در آبشش ماهی قزل آلا در مواجهه با تنباکو بود. جدا شدن اپیتلیوم از غشای پایه، هیپرتروفی، اتساع مویرگ های گلومرولی و دژنره شدن لوله های ادراری نیز از جمله ضایعات مشاهده شده در کلیه ماهی قزل آلای رنگین کمان در همه تیمارهای تنباکو است. در غلظت های بالاتر تنباکو یعنی 10 و 100 میلی گرم برلیتر، نکروز لوله های ادراری نیز قابل مشاهده بود. به طور کلی نتایج هیستوپاتولوژیک کبد ماهی قزل آلای رنگین کمان در مواجهه با تیمارهای مختلف تنباکو عوارض چندانی از تغییرات هیستوپاتولوژیکی را نشان نداد.

بر خلاف کبد و کلیه، آبشش ماهی قزل آلای رنگین کمان به دلیل ارتباط مستقیم با آلاینده، عوارض پاتولوژیکی بیشتری را در مواجهه با تنباکو نشان داد.