کارایی شاخص های نمونه برداری در تحلیل الگوی مکانی گونه های چوبی در جنگل های زاگرس مرکزی (منطقه کلخانی کوهدشت لرستان)

استفاده از روش های مناسب در برآورد الگوی مکانی درختان از اهمیت بالایی برخوردار است. به منظور بررسی کارایی شاخص های نمونه برداری در تعیین الگوی مکانی پنج گونه چوبی (بلوط ایرانی، کیکم، بادام کوهی، بنه و زالزالک)، محدوده ای به وسعت 35 هکتار از جنگل کلخانی واقع در کوهدشت لرستان آماربرداری صددرصد شد. موقعیت مکانی گونه ها، نوع گونه و قطر بزرگ و کوچک تاج برداشت شد. نقشه پراکنش مکانی گونه ها تهیه و الگوی مکانی مطلق با روش نزدیک ترین همسایه و تابع K رایپلی در محیط ArcGIS تعیین شد. سپس الگوی مکانی گونه ها با استفاده از شاخص های فاصله ای (جانسون و زایمر، C، هاپکینز، هاینز و ابرهارت) و قطعه نمونه (نسبت واریانس به میانگین، موری سیتا، استانداردشده موری سیتا، گرین و خوشه بندی) برآورد و کارایی هرکدام در مقایسه با شاخص نزدیک ترین همسایه و تابع K رایپلی ارزیابی گردید. نتایج نشان داد؛ گونه غالب منطقه، بلوط ایرانی با 5/61 درصد از کل گونه ها بود. بلوط ایرانی و زالزالک با متوسط سطح تاج پوشش 36/11 و 89/2 مترمربع به ترتیب بالاترین و پایین ترین مقادیر را دارا بودند. نتایج تحلیل الگوی مکانی واقعی گونه ها با شاخص نزدیک ترین همسایه و K رایپلی برای کل گونه ها کپه ای به دست آمد. همه شاخص های روش قطعه نمونه نیز الگوی کپه ای را برای پنج گونه برآورد کردند. از شاخص های فاصله ای تنها شاخص هاینز برای پنج گونه الگوی کپه ای را برآورد کرد. در کل بهترین شاخص ها برای تعیین الگوی مکانی گونه ها، شاخص فاصله ای هاینز و پنج شاخص قطعه نمونه ارزیابی شدند؛ بنابراین در عملیات پرورشی و اصلاحی جنگل با استفاده از گونه های موردمطالعه بایستی الگوی کپه ای را در نظر گرفت