بهبود جوانه زنی بذر سیاه دانه (Nigella sativa L.) با عناصر کلسیم و روی تحت تنش شوری

پرایمینگ بذر به منظور بهبود جوانه زنی و افزایش قدرت گیاهچه در محصولات زراعی، به خصوص در شرایط وقوع تنش های محیطی به کار گرفته می شود. پژوهش حاضر جهت ارزیابی سودمندی پرایمینگ با عناصر کلسیم و روی بر شاخص های جوانه زنی بذر و رشد گیاهچه سیاه دانه تحت تنش شوری طراحی گردید. بدین منظور، آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل پنج سطح پرایمینگ (شاهد، پرایمینگ با نانو اکسید روی، نیترات کلسیم، نیترات کلسیم+نانو اکسید روی و پرایمینگ با آب مقطر) و سه سطح شوری (صفر، 50 و 100 میلی مولار NaCl) بود. در این آزمایش شاخص های جوانه زنی بذر، محتوای سدیم، پتاسیم و کلسیم گیاهچه ها و فعالیت آنزیم پراکسیداز گیاهچه ها اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که، پرایمینگ بذر با افزایش میانگین شاخص های جوانه زنی بذر اثرات سوء ناشی از تنش شوری را تا حدود زیادی رفع نمود. با افزایش غلظت نمک در محیط جوانه زنی بذور، مقادیر پتاسیم و کلسیم گیاهچه ها کاهش و میزان سدیم و فعالیت آنزیم پراکسیداز به طور معنی داری افزایش یافت. کاربرد روش های مختلف پرایمینگ بذر، موجب افزایش محتوای پتاسیم و کلسیم و فعالیت آنزیم پراکسیداز و نیز کاهش مقدار سدیم گیاهچه تحت تنش شوری گردید. از بین تیمارهای به کار رفته، پرایمینگ نیترات کلسیم+نانو اکسید روی بیشترین کارآیی و بهترین عملکرد را در کاهش اثرات سوء ناشی از تنش شوری بر صفات مورد اندازه گیری در گیاه دارویی سیاه دانه داشت.