نویافته های کاوش باستان شناسی نجات شهری در منطقه مولوی تهران در دوران پیش ازتاریخ (ترانشه I)

در پاییز سال 1393 ه. ش، هنگام عملیات لوله گذاری فاضلاب شهری در بافت تاریخی تهران، داده ها و مواد فرهنگی یافت شد. در پی  بازدید باستان شناسانی از پژوهشکده باستان شناسی یکی از نویسندگان مقاله حاضر به عنوان سرپرست پروژه یادشده در محلی که آثار و مواد فرهنگی فراوانی نظیر قطعات سفالی، فلزی، و آجری  یافت شد، منصوب شد و با پیگیری های انجام شده، کاوش باستان شناسی نجات بخشی با باز کردن شش ترانشه در این محل آغاز گشت. از این شش ترانشه، دو ترانشه I و VI به دلیل نوع آثار به دست آمده از آن ها، اهمیت بیشتری یافتند. این آثار بر اساس نمونه های آزمایشی، قابل انتساب به هزاره پنجم پ.م یا حتی قبل از آن، یعنی اواخر دوران نوسنگی هستند. درواقع تهران به دلیل شرایط جغرافیایی، جزء مناطق مستعد برای شکل گیری استقرارهای عصر مس سنگی به حساب می آید. نتایج به دست آمده از کاوش های نجات بخشی مولوی با نمونه تاریخ گذاری مطلق، اطلاعات فراوانی از فرهنگ های پیش ازتاریخی به ویژه دوران مس سنگی شهر تهران را در اختیار پژوهشگران فلات مرکزی قرار داد. مدارک موجود از ترانشه I شامل سفال های نوع چشمه علی، تکه های استخوان حیوانی به همراه ابزارهای سنگی از نوع تیغه، ریز تیغه و سنگ مادر فشنگی که در نوع خود در دشت تهران بی نظیر است و نیز سازه حرارت دیده«به احتمال زیاد اجاق» و تدفین انسانی هفت هزارساله است که شواهدی از سکونت گاه های اوایل دوران مس سنگی را به صورت پراکنده در منطقه مولوی تهران را نشان می دهد. نتایج نمونه های آزمایش شده از این ترانشه، مهر تاییدی بر وجود محوطه ای چند دوره ای از اواخر هزاره ششم تا هزاره اول ق. م در منطقه مولوی است که در مقاله حاضر، نتایج ترانشه I موردبحث و استدلال قرارگرفته است.