تاملی بر مسئله شهر و شهرنشینی در دوره هخامنشی در فارس مرکزی

مسئله شهر و شهرنشینی ازنظرگاه های گوناگون در هر یک از حوزه های انسان شناسی، جامعه شناسی و باستان شناسی قابل موشکافی است. این مقاله با تکیه بر یکی از این مبانی نظری مبنی بر ارتباط مستقیم نوع بافت سیاسی اجتماعی جامعه با شهر و فرم آن بحث می کند که زمینه شکل گیری شهر و رشد شهرنشینی در فارس مرکزی در دوره هخامنشی علی رغم ظرفیت های زیست محیطی مناسب آن به دلیل ساختار اجتماعی فارس مرکزی، دستگاه سیاسی سیار هخامنشی و بافت جمعیتی دامدار منطقه فراهم نشده بود. مدارک موجود نشان می دهد رشد و شکوفایی منطقه فارس مرکزی متعاقب تاسیس شاهنشاهی هخامنشی به رغم عملیات ساختمانی بی سابقه در تخت جمشید اساسا در راستای ایجاد شهر و شکل گیری ساختار شهرنشینی نبوده است. نتایج تحقیقات میدانی یک دهه اخیر در دشت تخت جمشید نیز آشکار می سازد که برخلاف تصور کاوشگران این مکان، نه تنها اطلاق عنوان شهر بر این آثار هنوز زود است، بلکه وجود یک چشم انداز شهری را بیش ازپیش به چالش می کشد.