ارزیابی روند تغییرات پوشش گیاهی در طرح های بیابان زدایی با استفاده از تکنیک های Remote Sensing-GIS

براثر فعالیت های انسانی و پدیده های طبیعی چهره زمین همواره دستخوش تغییر می شود. ازاین رو برای مدیریت بهینه مناطق طبیعی آگاهی از روند و میزان تغییرات پوششی /کاربری اراضی از ضروریات محسوب می شود و برآورد این تغییرات از اهمیت بسزایی برخوردار است. بازبینی این تغییرات از طریق تصاویر ماهواره ای و پیش بینی و ارزیابی پتانسیل آن ها از طریق مدل سازی می تواند به برنامه ریزان محیط زیست و مدیران منابع طبیعی برای تصمیمات آگاهانه تر کمک کند. در پژوهش حاضر آشکارسازی و ارزیابی کمی روند تغییرات پوشش گیاهی در مناطق تحت طرح های بیابان زدایی شامل شهداد و بم در استان کرمان وگرمسار در استان سمنان در طول یک دوره زمانی 30 ساله طی سه بازه زمانی 1987، 2002 و 2017 میلادی انجام گرفت. بدین منظور نقشه های شاخص پوشش گیاهی NDVI و کاربری اراضی با استفاده از تصاویر سنجنده های +ETM و TM و OLI ماهواره لندست به ترتیب در سه دوره زمانی مربوطه در کلاس های اراضی با پوشش گیاهی، فاقد پوشش گیاهی و اراضی کشاورزی به ترتیب با ضریب کاپای 0/83 تا 0/86 برای سال 1987 و ضریب کاپای 0/91 تا 0/92 برای سال 2002 و ضریب کاپای 0/94 تا 0/95 و همچنین دقت کل بین 88 تا 97 به دست آمد. پس از تهیه ی نقشه های کاربری اراضی در سال های مختلف، پایش تغییرات کاربری با روش Change Detection بررسی گردید. نتایج نشان داد با بررسی روند تغییرات صورت گرفته در طی دوره های موردمطالعه، اراضی دارای پوشش گیاهی در این سه منطقه روند افزایشی داشته و در مقابل اراضی بدون پوشش به مرور به اراضی با پوشش گیاهی تبدیل گشته اند. همچنین اراضی کشاورزی در این مناطق در طی این سه دوره روند افزایشی داشته اند. درنهایت صرفه اقتصادی طرح های اجراشده در مناطق موردمطالعه محاسبه و مورد ارزیابی قرار گرفت.