کاربرد سیاق در فقه القرآن

بی شک کاربردهای متنوع سیاق در کلمات فقها، نقش این قاعده در توسعه استنباط حکم از آیات الاحکام را به روشنی اثبات می کند. مساله اصلی این پژوهش نیز تبیین و ارزیابی جایگاه و کاربرد سیاق در فقه القرآن است. در این مقاله، نخست ماهیت و معنای سیاق بیان شده، سپس گونه های مختلف آن همچون سیاق کلمات، جمله ها و آیات بررسی شده است. اعتبار سیاق به عنوان مستند حکم شرعی، مشروط به پیوستگی و عدم فاصله، ارتباط صدوری، ارتباط موضوعی و... بوده و در صورت نبود آنها سیاق ثابت نمی شود و نمی توان آن را به عنوان یک قرینه متصل در تفسیر آیات الاحکام استفاده کرد. بر این اساس، حجیت و اعتبار قاعده سیاق، علاوه بر شرایط مورد نظر، مستند به ظواهر قرآن و سیره عقلا بوده و بازگشت آن به هماهنگی درونی سخنان فرد حکیم می باشد. در این نوشتار، با احراز شرایط و دلایل یاد شده، شماری از کاربردهای سیاق در آیات فقهی قرآن، از جمله استفاده ملازمه از سیاق، استیفای معانی و کشف مفاهیم مقصود، چگونگی تقسیم اموال میت و موضوعیت حرج در وجوب تیمم نیز بیان شده است.